Το ηχηρό μήνυμα του ελληνικού 

δημοψηφίσματος

του Αντώνη Λιάκου

Η συντριπτική νίκη του ΟΧΙ στο ελληνικό δημοψήφισμα έχει πολλαπλή σημασία, όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για την Ευρώπη. Σε μια εποχή που θα την χαρακτηρίζαμε αντι- ηρωϊκή, κανείς δεν περίμενε ότι με κλειστές τις τράπεζες, εξαιτίας της προκήρυξης του δημοψηφίσματος και με ευθείες απειλές από τους ηγέτες των ευρωπαϊκών θεσμών  για έξωση από την ευρωζώνη και την ΕΕ, οι πολίτες της Ελλάδας θα έδιναν αυτή την ευρεία νίκη στο ΟΧΙ.

Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος είναι μια σαφής πρόκληση προς το καθεστώς που έχει δημιουργηθεί στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια μέσα από αδιαφανείς διαδικασίες κορυφής, στις οποίες τα συμφέροντα και οι επιδιώξεις του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου έχουν αποκτήσει σαφή προτεραιότητα σε σχέση με τις ανάγκες της κοινωνίας.  

Η απάντηση του ελληνικού δημοψηφίσματος θέτει με δύναμη  το ερώτημα: Ποια Ευρώπη θέλουμε; Ποια προοπτική για τις κοινωνίες μας; Το ελληνικό δημοψήφισμα δεν απάντησε μόνο στην ταπείνωση και στον εκφοβισμό που δέχτηκε ένας ολόκληρος λαός. Θέτει επίσης τα ερωτήματα: Έχει λόγο η δημοκρατία στον τρόπο με τον οποίο ασκείται η οικονομική πολιτική; Πώς ορίζεται η κυριαρχία; Μέσω της έκφρασης της βούλησης του λαού ή μέσω της εμπιστοσύνης των αγορών και  των κλειστών κύκλων των τραπεζιτών; Αυτά τα βασικά ερωτήματα αφορούν όλους τους λαούς της Ευρώπης, αφορούν το μέλλον της Ευρώπης.

Ο δρόμος δεν είναι εύκολος. Από την αρχή της κρίσης,  υπάρχει στα διεθνή μέσα μια εσφαλμένη εικόνα του τι συμβαίνει στην Ελλάδα. Οι πολίτες των ευρωπαϊκών χωρών πιστεύουν ότι οι Έλληνες δανείστηκαν και δανείζονται γιατί ζουν πλουσιοπάροχα και δεν παράγουν. Η αλήθεια είναι ότι έως τώρα, τα δάνεια σε ποσοστό 90% δόθηκαν για να στηρίξουν τις τράπεζες και κυρίως για να δημιουργήσουν μια ζώνη ώστε να μην μολυνθεί η ευρωπαϊκή οικονομία από την ελληνική.

Δάνεια επί δανείων δημιούργησαν έναν φαύλο κύκλο από τον οποίο η ελληνική κυβέρνηση προσπαθεί να εξέλθει. Τώρα, θα τεθεί το δίλημμα: Να δημιουργηθεί μια  υγειονομική  ζώνη γύρω από την Ελλάδα, ώστε να μην επεκταθεί η αμφισβήτηση και στους άλλους ευρωπαϊκούς λαούς ή να τεθούν οι βάσεις μιας βιώσιμης αντιμετώπισης της κρίσης; «Καλύτερα η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ, παρά ο κίνδυνος μετάδοσης της πολιτικής ενάντια στις μεταρρυθμίσεις» γράφει το  κύριο άρθρο της Wall Street Journal, ενώ οι New York Times υποστηρίζουν πως «αν οι Ευρωπαίοι ανεχτούν τα αιτήματα της ελληνικής κυβέρνησης, θα θέσουν ένα κακό παράδειγμα για οποιαδήποτε άλλη χώρα θελήσει να αμφισβητήσει τις δομές της ΕΕ. Αν αρνηθούν, θα καταρρεύσει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα και η χώρα θα βγει από το ευρώ, στέλνοντας το μήνυμα ότι η ευρωζώνη είναι εύθραυστη.» [Now Europe Must Decide Whether to Make an Example of Greece].

Είναι σίγουρο, ότι η πρώτη επιλογή δεν θα στοιχίσει λιγότερο από τη δεύτερη. Ίσα-ίσα το αντίθετο, όπως έδειξε η πεντάχρονη ιστορία της κρίσης.  Η δεύτερη όμως, ανταποκρίνεται περισσότερο στα συμφέροντα του γερμανικού κατεστημένου, και της  ευρωγραφειοκρατίας. Ωστόσο, το «ελληνικό κακό» (mal grec) δεν πρόκειται να περιοριστεί στα ελληνικά σύνορα. Το μήνυμα του δημοψηφίσματος είναι υπερβολικά ηχηρό, για να αποσιωπηθεί.