Το «ατύχημα» ισχύει και για τις δύο πλευρές ...


του Μάκη Ανδρονόπουλου 

Ενδέχεται λοιπόν πίσω από την ελληνική δυστοκία ποσοτικοποιημένων μεταρρυθμιστικών  προτάσεων προς τους δανειστές να κρύβεται μια νέα στρατηγική του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, η οποία συνίσταται στην ενοποίηση των δύο διαπραγματεύσεων (της τρέχουσας και του Ιουνίου, για τη ρύθμιση του χρέους). Είναι επίσης εμφανές ότι κάποιοι στο Βερολίνο και στις Βρυξέλλες δεν θέλουν να συμβεί αυτό. Επιδίωξη του πρωθυπουργού φαίνεται να είναι να καταστεί το χρέος βιώσιμο, δηλαδή, εξυπηρετήσιμο, χωρίς να βυθιστεί η χώρα στην ανέχεια με μια ευνοϊκή ρύθμιση, μέσα στον Μάιο. Έτσι, οι οίκοι αξιολόγησης θα έχουν τον Ιούνιο τον χρόνο να πάνε την Ελλάδα στο Α, ίσως και στα ΑΑ, και η Ελλάδα να βγει στις αγορές με νέο προφίλ και ίσως με ένα μεγάλο 50ετές ομόλογο όπως η Ισπανία (που έσκισε).
Αν του κάτσει αυτό το σενάριο, όχι μόνο καλύπτει το δημοσιονομικό κενό των 30 δισ. ευρώ και το μνημόνιο που θα το συνοδεύει, αλλά ανοίγει διάπλατα την πόρτα της ανάπτυξης. Και φυσικά, θα πληρώσει τα 9,585 δισ. ευρώ που λήγουν στις 20 Ιουλίου και τα 8 δισ. ευρώ του Αυγούστου (σύνολο 17,585 δισ. ευρώ)… Δηλαδή, αν βγει το στοίχημα, τον Σεπτέμβριο θα ζούμε σε μια «άλλη χώρα»… Σε αυτό το σενάριο συνηγορεί και η διαρροή των Financial Times για τις μεταρρυθμίσεις που συζητιούνται στο Brussels Group, όπου γίνεται λόγος πλεόνασμα 3,1 - 3,9% του ΑΕΠ το 2015, αν εφαρμοστούν οι υπό συζήτηση μεταρρυθμίσεις. Πρόκειται, όπως διευκρινίστηκε, για το καλό σενάριο και ότι η κυβέρνηση μένει προς το παρόν στο χαμηλό σενάριο για πλεόνασμα 1,2%...
Τέσσερα  είναι τα εμπόδια σε αυτή την στρατηγική.
Πρώτον, η ασφυκτική κατάσταση της ρευστότητας, στο κράτος, στις τράπεζες και στους ιδιώτες. Τα 147 εκατ. ευρώ που έδωσε η ρύθμιση-εξπρές είναι μια καλή μπάζα, αλλά δεν φτάνουν ούτε για ζήτω. Οι καταστάσεις είναι οριακές και αυτό φαίνεται και από την εκτίναξη των μη εξυπηρετούμενων δανείων πάνω από τα 80 δισ. ευρώ.
Δεύτερον και κρισιμότατο,  πληρώθηκαν μεν μισθοί και συντάξεις τον Απρίλιο με τα λεφτά της Περιφέρειας, αλλά οι εργολάβοι αν δεν πληρωθούν θα σταματήσουν αναγκαστικά τα έργα και θα απολύσουν. Έτσι, δουλεύει η οικονομία. Αν το κράτος βάζει όλα τα λεφτά στην εξόφληση  των υποχρεώσεων (και σωστά κάνει), υπάρχει κίνδυνος κραχ στον ιδιωτικό τομέα, δεδομένου ότι οι τράπεζες δεν δανείζουν. Η φυγή των 20 δισ. ευρώ από τις καταθέσεις και η παράλυση της ροής των κρατικών εσόδων επί τέσσερις μήνες έχει προκαλέσει ασφυξία και στον ιδιωτικό τομέα, καθώς το κράτος είναι ο μέγας κυκλοφορητής χρήματος.
Τρίτον, έχουμε να πληρώσουμε 450 εκατ. ευρώ στο ΔΝΤ και 1.400 εκατ. σε έντοκα που λήγουν τις επόμενες μέρες. Τα 700 από αυτά θα ανανεωθούν από τις ελληνικές τράπεζες, αλλά όχι από τις ξένες, που σημαίνει ότι πρέπει είτε να βάλουν τα 700 οι Κινέζοι, είτε οι Ρώσοι… είτε ο Ντράγκι (;)… Υπάρχει και ένα κουπόνι 200 εκατ. προς το τέλος του μηνός κ.ο.κ.
Τέταρτον, ο «έντιμος συμβιβασμός» έχει και μερικά -έως και πολλά- ζόρια, πολιτικά, κομματικά, κοινοβουλευτικά. Υπάρχει μια εκνευριστική διγλωσσία, όχι μόνο περί τον ΕΝΦΙΑ, υπάρχει το κύμα των καταλήψεων από τους αναρχικούς, υπάρχουν όλα αυτά που ξέρουμε και δεν μιλάμε, γιατί όλοι κάνουμε υπομονή να τελειώσει η διαπραγμάτευση.
Τα τρία αγκάθια της Deutsche Bank
Νέο ραπόρτο της Deutsche Bank, σύμφωνα με το euro2day.gr, διαπιστώνει  πως παραμένει μεγάλο το κενό ανάμεσα στις δύο πλευρές στις διαπραγματεύσεις που υποτίθεται ότι τελειώνουν 8-9 Απριλίου και εντοπίζει τα εξής τρία αγκάθια: 1) η κυβέρνηση προτείνει μια θεσμική επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων και κατάργηση των εργασιακών νόμων που πέρασαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις. 2) οι στόχοι για τις ιδιωτικοποιήσεις έχουν μειωθεί, και το μεγαλύτερο εμπόδιο είναι η απορύθμιση της αγορές ενέργειας και η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ. 3) δεν έχει υπάρξει συμφωνία για τους δημοσιονομικούς στόχους και το δημοσιονομικό κενό του 2015. Η ελληνική κυβέρνηση προβλέπει πρωτογενές πλεόνασμα για φέτος λίγο πάνω από το 1%, ενώ οι θεσμοί προβλέπουν έλλειμμα λόγω της μεγάλης επιδείνωσης στο outlook για την ανάπτυξη. Οι αναλυτές της Deutsche Bank δίνουν ίσες πιθανότητες να καταλήξουν οι διαπραγματεύσεις: α) Σε μια συμφωνία που θα απαιτεί πιθανότατα μια αλλαγή στον κυβερνητικό συνασπισμό για να περάσει από το κοινοβούλιο. β) Σε ένα δημοψήφισμα στη συμφωνία που θα έχει τη διστακτική στήριξη της κυβέρνησης, αλλά στο τέλος θα υποστηριχτεί από τα περισσότερα κόμματα γ) Σε κατάρρευση των συνομιλιών λόγω έλλειψης προόδου. Μια τέτοια εξέλιξη θα συνοδευτεί πιθανότατα από αποτυχία να αποπληρωθεί το ΔΝΤ ή το χρέος του ιδιωτικού τομέα, λέει η Deutsche Bank.
Οι πιέσεις που ασκούνται στην ελληνική πλευρά έχουν ουσιαστικά ιδεολογικό και σημειολογικό χαρακτήρα και λιγότερο οικονομικό, άσχετα αν μας πατάνε στο λαιμό με τη ρευστότητα. Η εμπιστοσύνη έχει κλονιστεί και στις δύο πλευρές. Ούτε αυτοί εμπιστεύονται την κυβέρνηση, ούτε εμείς αυτούς. Η εμπιστοσύνη θα αποκατασταθεί μόνο με ένα έντιμο συμβιβασμό. Συνεπώς, η ευθύνη ενός «ατυχήματος» ανήκει και στις δύο πλευρές. Αν συμβεί, η Ελλάδα θα υποστεί τις οικονομικές συνέπειες και η ευρωζώνη τις πολιτικές και τις κοινωνικές.

ΥΓ / απάντηση: 1) Στο φινάλε, σύντροφοι, πως θα αλλάξουμε την Ευρώπη αν δεν είμαστε μέσα; 2) Και κάτι ακόμα, που δεν εννοούμε να καταλάβουμε. Ο καπιταλισμός, όπως λέει ο καθ΄ ημάς Σλαβόι Ζίζεκ, είναι συνεχώς σε κρίση και γι΄ αυτό πραγματοποιεί συνεχώς υπερβάσεις… και γι΄ αυτό νικάει. 3) Επίσης, την επόμενη μέρα που ο Ιγγλέσιας θα γίνει πρωθυπουργός θα γίνει κατανοητό ότι δεν μπορεί να υπάρξει «μέτωπο του νότου». Είναι ένα παντελώς λανθασμένο concept. Η Ισπανία, η Ιταλία και η Πορτογαλία δεν διεκδικούν ευρωπαϊκότητα, γιατί δεν είναι ζητούμενο γι΄αυτές. Και παρ΄ ότι διαθέτουν πραγματικό βιομηχανικό προλεταριάτο, καθώς έχουν βιομηχανία, δεν διανοούνται να παίξουν με τη φωτιά. 4) Εμείς ούτε βιομηχανικό προλεταριάτο διαθέτουμε και οι οικοδόμοι και δευτερευόντως οι αγρότες που ήταν τα κοινωνικά στηρίγματα του ΚΚΕ, έγιναν εργολάβοι και αφεντικά. Η ενεργός αποχή των ανέργων από τα τεκταινόμενα εξηγεί πολλά. 5) Κάποιοι πρέπει να ξυπνήσουν στο 2015 και να αντιληφθούν τις πραγματικές λαϊκές προσδοκίες.

Το λόμπι της φτώχειας

του Στέφανου Δάνδολου

Η στιγμή όπου θα βαρέσει ο συναγερμός και θα πέσει το τσεκούρι. Ζούμε το χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου; Ίσως. Αλλά το ζούμε χρόνια. Τώρα απλά το εμπεδώνουμε. Ζήσαμε τις αλλαξοκωλιές, τις κωλοτούμπες, τα μισόλογα, τους συμβιβασμούς, τις μαγκιές. Την τελευταία πενταετία τα ζήσαμε όλα, άλλοτε με πρωταγωνιστές σοβαρούς, άλλοτε με πρωταγωνιστές λιγότερο σοβαρούς.

Στο προκείμενο. Έχει φτάσει η στιγμή του λογαριασμού. Εάν συνεισέφερε κάποιος ουσιαστικά στην προσπάθεια να βγούμε από την κρίση, αυτός δεν είναι το τάδε ή το δείνα κόμμα, είμαστε εμείς, οι πολίτες.
Εμείς που μείναμε χωρίς δουλειές αλλά συνεχίσαμε να πληρώνουμε τις υποχρεώσεις μας προς το κράτος, εμείς που είδαμε τους μισθούς μας και τις συντάξεις μας να πετσοκόβονται, εμείς που συνταχτήκαμε με τον φόβο ή την αγανάκτηση αλλά συμβιβαστήκαμε με τα χαράτσια όπως και να τα βαφτίζουν, εμείς που όταν χρωστάμε ένα ευρώ μάς πιάνει κρύος ιδρώτας. Πέντε χρόνια μετά, βρισκόμαστε στο ίδιο σημείο, μια ανάσα από την ανώμαλη προσγείωση. Τι άλλαξε σε αυτά τα πέντε χρόνια εκτός από το γεγονός ότι εσύ έγινες φτωχότερος; Χρεοκοπημένες επιχειρήσεις δεν έπαψαν να επιχορηγούνται, η φοροδιαφυγή δεν πατάχθηκε, οι αθρόες μονιμοποιήσεις στο δημόσιο δεν εξανεμίστηκαν. Θέλουμε να ανήκουμε στην Ευρώπη με τους δικούς μας όρους, με τους όρους του αποτυχημένου συστήματος, του χρεοκοπημένου. Είναι το σύστημα που θέλει να παίρνουμε δανεικά για να μην πτωχεύουμε, που θέλει να δουλεύουμε λίγο και να πληρωνόμαστε πολλά, που θέλει να παίρνουμε σύνταξη στα πενήντα, που θέλει να βάζουμε φόρους υπέρ τρίτων, που θέλει να μην συγχωνεύουμε τα ταμεία, που θέλει να μην αφήνουμε τον κόσμο να δουλέψει στα κλειστά επαγγέλματα. Θέλουμε να ανήκουμε στην Ευρώπη με τον τρόπο μας. Δεκαοκτώ χώρες έχουν άδικο, εμείς ξέρουμε καλύτερα. Εμείς που πέντε χρόνια τώρα δεν καταφέραμε παρά να μεταφέρουμε τα βάρη στους ασθενέστερους, παρατείνοντας την ύφεση και δίνοντας την χαριστική βολή στην κοινωνία. Ίσως δεν φταίνε οι πολιτικοί μας. Ίσως κανένας Έλληνας πολιτικός δεν είναι τόσο δυνατός τελικά, ώστε να αλλάξει την χιονοστιβάδα της σαπίλας στις δομές τούτου του κράτους, να αλλάξει ριζικά τη νοοτροπία, να εξαρθρώσει το απόστημα.

Η Ελλάδα είναι θεμελιωμένη μεταπολιτευτικά πάνω στο συμφέρον των ισχυρών, όλη η δήθεν ανάπτυξη της δεκαετίας του ογδόντα, η γκλαμουριά της δεκαετίας του ενενήντα και το πάρτι του 2004 δεν αποτέλεσαν παρά το κουκούλι του πλιάτσικου και του παρασιτισμού. Ανύπαρκτοι πλούτισαν, κρατικά ταμεία στέρεψαν, σκάνδαλα από δω, απάτες από κει, υπουργοί στη φυλακή, ανέγγιχτοι επιχειρηματίες να αλωνίζουν, μίζες, διαπλοκή. Ελλάδα ίσον το μεγάλο φαγοπότι. Μήπως οι δομές της χρεοκοπίας άλλαξαν; Εξακολουθούμε να παράγουμε σε μηδενικές αξίες. Εξακολουθούμε να ακροβατούμε στον γκρεμό. Αλλά, παρόλα αυτά, παραπονιόμαστε. Μας φταίνε αυτοί που μας δανείζουν επειδή δεν μας τα δίνουν εύκολα, μας εκβιάζουν. Ενώ θα έπρεπε να μας τα δίνουν χαρούμενοι, "ελάτε, πάρτε τα, χάρισμά σας". Τίποτε δεν άλλαξε αυτά τα πέντε χρόνια. Μόνο εσύ έγινες πιο φτωχός, ακόμα πιο φτωχός. Εσύ, ο άνεργος, ο μισθωτός, ο συνταξιούχος. Εσύ που νόμιζες ότι οι θυσίες που σου ζήτησαν να κάνεις θα είχαν κάποιο αντίκρισμα, κάποια ηθική συναίσθηση, έναν ορίζοντα, βρε παιδί μου. Εσύ που τους βλέπεις να τσακώνονται για λογαριασμό σου, να ψάχνουν μια ζωή την συναίνεση. Μόνο εσύ άλλαξες. Α, και η ατμόσφαιρα στους δρόμους.

Τα νταούλια, οι τσολιάδες, τα τσάμικα και οι βρακοφόροι του συγκλονιστικού έθνους μας, που παραείναι μάγκικο για να πέσει σιωπηλό. Μα φτάνουμε στο τέλος του μονόδρομου, που είναι τα άδεια ταμεία - το σενάριο του τρόμου. Εκεί τελειώνουν όλες οι μαγκιές, αρχίζει κάτι άλλο, η δραχμή ίσως. Μα το ξέρεις πώς πάλι δεν θα αλλάξει τίποτα, ό,τι και να 'ρθει. Οι επιτήδειοι θα μείνουν επιτήδειοι, οι φοροφυγάδες θα βρουν καινούργιους τρόπους για να φοροδιαφεύγουν, ανάλγητες επιχειρήσεις θα συνεχίσουν να δανειοδοτούνται. Πάντα κάποιο λόμπι περιμένει να στραγγίξει τα απομεινάρια της μέρας. Δεν ξέρω πώς θα είναι η Ελλάδα σε είκοσι χρόνια από σήμερα. Εκείνο που υποψιάζομαι όμως είναι ότι και τότε το σκηνικό θα είναι κομμένο και ραμμένο στα ίδια μέτρα. Να επινοείς τον πλούτο για να αποκρύπτεις την αλήθεια, όπως γινόταν χρόνια. Και στο μεταξύ να γεννάς φτώχεια. Όπως γινόταν χρόνια.