ΑΛΑΦΟΥΖΟΣ: ΜΙΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΒΟΜΒΑ

του Άρη Χατζηστεφάνου

Δεκέμβριος 2002: Στο κέντρο επιχειρήσεων του πολεμικού ναυτικού της

Γαλλίας  επικρατεί ένταση. Οι οδηγίες που είχαν λάβει, από το Μέγαρο

των Ηλυσίων, ήταν σαφείς: Θα αποτρέψετε, πάση θυσία, την είσοδο δεξαμενόπλοιων μονού τοιχώματος στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη

της Γαλλίας. Προκειμένου μάλιστα να διαλύσει οποιαδήποτε αμφιβολία

σχετικά με τις προθέσεις του, ο τότε πρόεδρος Ζακ Σιράκ, είχε δηλώσει

δημοσίως ότι δεν θα ανεχθεί εφοπλιστές με «σαπάκια» να συμπεριφέρονται

σαν «γκάγκστερ»  στις ακτές της Γαλλίας.

Το τι ακριβώς είχε στο μυαλό του ο Γάλλος πρόεδρος έγινε σαφές την

Τρίτη  3 Δεκεμβρίου όταν το δεξαμενόπλοιο Ενάλιος Τιτάν, ιδιοκτησίας της

Ermis Maritime της οικογένειας Αλαφούζου, επιχείρησε να εισέλθει στη

Γαλλική ΑΟΖ. Η φρεγάτα Germinal έλαβε εντολές να ανακόψει την πορεία

του ενώ ο κυβερνήτης του δεξαμενόπλοιου έλαβε ένα Telex που τον ενημέρωνε

ότι το σκάφος του «ενδέχεται να αποτελεί απειλή για το θαλάσσιο περιβάλλον

και τις ακτές της χώρας» και έπρεπε να εγκαταλείψει άμεσα την περιοχή.

«Σε περίπτωση άρνησης εφαρμογής της εντολής η ευθύνη για ότι συμβεί βαρύνει  αποκλειστικά εσάς» κατέληγε το τέλεξ. Λίγες ώρες αργότερα ένα ελικόπτερο αποβίβαζε στο κατάστρωμα του πλοίου ομάδα Γάλλων εμπειρογνωμόνων που  συνοδεύονταν από ένστολους του πολεμικού ναυτικού.

Τα επόμενα 24ωρα είχα την ευκαιρία να ζήσω ως αυτήκοος μάρτυρας μια από τις

πιο κωμικοτραγικές ιστορίες στη σύγχρονη ιστορία των Μέσων Ενημέρωσης.

 Η είδηση είχε αρχίσει να κάνει το γύρο του κόσμου μέσα από τηλεγραφήματα

του Reuters και του γαλλικού πρακτορείου ειδήσεων. Στην Ελλάδα όμως –όπως συμβαίνει κάθε φορά που απειλούνται τα συμφέροντα κάποιου μεγιστάνα

των μέσων ενημέρωσης – επικρατούσε άκρα του τάφου σιωπή. Κανένα κανάλι

και κανένας ραδιοφωνικός σταθμός δεν τολμούσαν να αναφέρουν ότι το δεξαμενόπλοιο, που η Γαλλία αντιμετώπιζε σαν οικολογική βόμβα, ήταν συμφερόντων της οικογένειας Αλαφούζου. Το πρόβλημα ήταν ότι ο ίδιος

ο Γιάννης Αλαφούζος είχε ξεχάσει ανοιχτή μια μπουκαπόρτα στα στεγανά

της ενημέρωσης…

Το πρωί της 4ης Δεκεμβρίου 2002, χτυπά το τηλέφωνο στην κεντρική αίθουσα

σύνταξης της Ελληνικής Υπηρεσίας του BBC στο Λονδίνο. Στην άλλη άκρη της

τηλεφωνικής γραμμής βρίσκεται το δεξί χέρι του Αλαφούζου, Γιάννης Σπανολιός,

ο οποίος με τη μειλίχια φωνή του ζητά από τους συντάκτες εάν θα είχαν την

 ευγενή καλοσύνη να «κατεβάσουν» την είδηση για την περιπέτεια του

«Ενάλιος Τιτάν» στις γαλλικές ακτές. Τι είχε συμβεί; Το ραδιόφωνο του ΣΚΑΙ,

που αναμετάδιδε το πρόγραμμα του BBC, ήταν το μόνο μέσο ενημέρωσης που

 μετέδωσε την είδηση, τη στιγμή που το σύνολο των βαρόνων της ελληνικής

ενημέρωσης έκαναν πλάτες στην οικογένεια Αλαφούζου αποκρύπτοντας κάθε

πληροφορία !

Προς τι όμως η επιθετικότητα του Ζακ Σιράκ και τα τέλεξ του πολεμικού ναυτικού

που θύμιζαν τελεσίγραφα σε καιρό πολέμου; Καταρχήν ο Γάλλος πρόεδρος δεν

ήταν ο μόνος που κινητοποίησε τις ένοπλες δυνάμεις της χώρας του απέναντι σε

αυτό που ο ίδιος χαρακτήριζε «σαπάκια» των εφοπλιστών «γκάγκστερ» Λίγο μετά

την περιπέτειά του στην γαλλική ΑΟΖ, το Ενάλιος Τιτάν βρέθηκε αντιμέτωπο και

με την ισπανική φρεγάτα Baleares, η οποία επίσης απέπλευσε για να αποτρέψει

την είσοδο του πλοίου στην ΑΟΖ της Ισπανίας.

Η Ευρώπη ζούσε στον απόηχο της γιγαντιαίας οικολογικής καταστροφής που είχε προκαλέσει το – ελληνικών συμφερόντων – δεξαμενόπλοιο μονού τοιχώματος

       Prestige στις ακτές της Ισπανίας, της Γαλλίας και της Πορτογαλίας.

Τουλάχιστον 76.000 κυβικά μέτρα πετρελαίου είχαν απελευθερωθεί στη

θάλασσα καταστρέφοντας το ευαίσθητο περιβάλλον στις ακτές της Γαλικίας

       και εξολοθρεύοντας δεκάδες σπάνια είδη πτηνών αλλά ακόμη και καρχαρίες

που ζούσαν γύρω από κοραλλιογενείς υφάλους.

Η κοινή γνώμη ήταν εξοργισμένη και τα «σαπάκια» των Ελλήνων εφοπλιστών, οι

οποίοι εκείνη την περίοδο είχαν υπό τον έλεγχό τους το 40% του εμπορικού

στόλου της Ευρώπης, ήταν προφανώς ο πρώτος στόχος. Μόνο η ελληνική  

κυβέρνηση – ο μόνιμος στυλοβάτης του εφοπλιστικού κεφαλαίου από τα χρόνια

της χούντας– είχε αντίθετη άποψη. Χρησιμοποιώντας και την προεδρία της

Ε.Ε η κυβέρνηση Σημίτη έδινε μάχες χαρακωμάτων για να διασκεδάσει τις

εντυπώσεις και να αποτρέψει την άμεση εφαρμογή της απαγόρευσης

κυκλοφορίας πλοίων μονού τοιχώματος στη Μεσόγειο.
Παραδόξως η πρώτη τροχιοδεικτική βολή ήρθε από τον Μανώλη Μπακόπουλο,  ευρωβουλευτή του ΔΗΚΚΙ (του Δ. Τσοβόλα) ο οποίος με γραπτή ερώτηση του  

προς την Κομισιόν διαμαρτύρονταν για την «πρωτάκουστη», όπως την

χαρακτήριζε κίνηση του Σιράκ να «εκφοβίσει» τον κυβερνήτη του πλοίου  «παραβιάζοντας την κοινοτική νομοθεσία». Πιθανότατα το Ενάλιος Τιτάν ήταν

απλώς το άτυχο πλοίο που δέχθηκε τη μήνη του Γάλλου προέδρου επειδή

αμφισβήτησε πρώτο την απαγόρευση εισόδου στη Γαλλική ΑΟΖ.

Παραφράζοντας όμως ένα παλιό ρητό θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι

ακόμη και αν ο Ζακ Σιράκ δεν ήξερε γιατί τιμωρεί τους Αλαφούζους…

αυτοί ήξεραν.

Περίπου πέντε χρόνια νωρίτερα ένα άλλο δεξαμενόπλοιο μονού τοιχώματος της

γνωστής οικογενείας είχε προκαλέσει μια από τις μεγαλύτερες οικολογικές

καταστροφές στη Βενεζουέλα και την ευρύτερη Λατινική Αμερική. Οι κάτοικοι

και οι ψαράδες της λίμνης Μαρακαϊμπο χρησιμοποιούν ακόμη και σήμερα τον

όρο «Μαύρη Πέμπτη» όταν μιλούν για την ανυπολόγιστη καταστροφή

που έφερε στον τόπο τους το δεξαμενόπλοιο Νήσος Αμοργός στις

28 Φεβρουαρίου του 1997. Σε διάστημα μόλις δύο μηνών οι ψαράδες

της περιοχής έχασαν το 50% των αλιευμάτων –ζημία τουλάχιστον 40

εκατομμυρίων δολαρίων που οδήγησε στην απόγνωση εκατοντάδες οικογένειες.

Ο θρήνος έγινε οργή και λίγες εβδομάδες αργότερα αποτυπώθηκε σε μια

από τις πιο εντυπωσιακές εικόνες που έχει ζήσει η Βενεζουέλα τις τελευταίες

δεκαετίες: Περίπου 1000 βάρκες με μαύρες σημαίες σχημάτισαν ένα ξύλινο

τάπητα στην επιφάνεια της λίμνης. Καθώς η κυβέρνηση της Βενεζουέλας

έστειλε πλοία του πολεμικού ναυτικού για να αποτρέψουν τη συγκέντρωση,

οι κάτοικοι ονόμασαν εκείνη την ημέρα «δεύτερη μάχη της λίμνης Μαρακαϊμπο»

– η πρώτη ήταν μια από τις μεγαλύτερες ναυμαχίες του πολέμου της

ανεξαρτησίας το 1821.

Το πολεμικό ναυτικό της Βενεζουέλας όμως δεν ήταν ο μοναδικός κρατικός

φορέας που ασχολήθηκε με την υπόθεση. Όπως εξηγούσε σε έκθεσή του

ο Julio Cesar Centeno, πανεπιστημιακός και μετέπειτα σύμβουλος του

ΟΗΕ σε ζητήματα περιβαλλοντικής πολιτικής, το ατύχημα του Νήσος Αμοργός «προσέλκυσε το ενδιαφέρον των μυστικών υπηρεσιών της Βενεζουέλας».

Οι αρχές της χώρας προσπαθούσαν να διαπιστώσουν εάν ήταν τυχαίο ότι

μόλις δέκα ημέρες μετά το δεξαμενόπλοιο του Αλαφούζου ένα άλλο πλοίο

ελληνικών συμφερόντων, το Olympic Sponsor, εξόκειλε στην ίδια περιοχή.

Την ίδια περίοδο ισχυρά ναυτιλιακά   λόμπι στην Ουάσιγκτον και το Λονδίνο προσπαθούσαν να χαρακτηρίσουν την λίμνη Μαρακαϊμπο ως επικίνδυνη

για τη ναυσιπλοΐα, προωθώντας έτσι άλλα  ναυτιλιακά περάσματα. Οι μυστικές

       υπηρεσίες της Βενεζουέλας λοιπόν  προσπαθούσαν να διαπιστώσουν πόσο

       φυσιολογικό είναι να πέφτει ένα πλοίο ελληνικών συμφερόντων κάθε εβδομάδα

       στο ίδιο σημείο. Οι σχετικές ανησυχίες,      που κατέγραφε στην έρευνά του

ο Julio Cesar Centeno, δεν επιβεβαιώθηκαν ποτέ δημοσίως. Παρόλα αυτά το

       γεγονός ότι ο καπετάνιος του Νήσος     Αμοργός,  Κωσταντίνος Σπυρόπουλος,

έμεινε προφυλακισμένος για σχεδόν ένα χρόνο μετά το περιστατικό, είναι

ενδεικτικό της τεράστιας σημασίας που έδωσαν οι αρχές της Βενεζουέλας στην υπόθεση.

Δεν χρειαζόταν βέβαια να καταφεύγει κανείς σε πιθανές ή λιγότερο πιθανές θεωρίες

       συνομωσίας για να καταλάβει ότι οι δραστηριότητες της οικογένειας Αλαφούζου

       αποτελούν απειλή για το περιβάλλον σε διάφορα μήκη και πλάτη της Γης.

Το Νοέμβριο του 2000 ένα ακόμη δεξαμενόπλοιο μονού τοιχώματος άδειασε

13.500 βαρέλια αργού πετρελαίου στον Μισισιπή, σε σχετικά μικρή απόσταση

 από τη Νέα Ορλεάνη. Πρόκειται για το Westchester, με σημαία από τις Μπαχάμες

       το οποίο είχε μισθωθεί από την Ermis Maritime του Γιάννη Αλαφούζου.

       Οι αρχές αναγκάστηκαν να εκκενώσουν μια ζώνη περίπου τριάντα χιλιομέτρων

στον Μισισιπή καθώς τα συνεργεία καθαρισμού έδιναν μάχη για να σώσουν πελεκάνους και άλλα ζώα που πνίγονταν στο βούρκο του αργού πετρελαίου.

Όπως έγραφαντότε οι Los Angeles Times το πετρέλαιο που χύθηκε στην

περιοχή θα μπορούσε να γεμίσει τα δυο τρίτα μιας πισίνας ολυμπιακών

 διαστάσεων. Ο μόνος λόγος για τον οποίο η Νέα Ορλεάνη δεν θρήνησε μια κολοσσιαία περιβαλλοντική καταστροφή ήταν ότι ο βράχος στον οποίο χτύπησε

 το πλοίο λειτούργησε σαν πώμα εμποδίζοντας τα σχεδόν εκατομμύρια λίτρα

αργού πετρελαίου να βγουν στην επιφάνεια.

Επειδή όμως, ακόμη και στον ασύδοτο χώρο του εφοπλιστικού κεφαλαίου,

όποιος ρυπαίνει θα αναγκαστεί κάποια στιγμή να πληρώσει, η Βενεζουέλα

επεφύλαξε μια  δυσάρεστη έκπληξη στους Αλαφούζους. Ύστερα από

18 χρόνια δικαστικών περιπετειών, κατά τη διάρκεια των οποίων το Καράκας

βρέθηκε αντιμέτωπο με τις ισχυρότερες ασφαλιστικές εταιρείες και τα

μεγαλύτερα δικηγορικά γραφεία του κόσμου, το πρόστιμο για τα ρύπανση

που προκάλεσε το Νήσος Αμοργός ορίστηκε στα 160 εκατομμύρια δολάρια.

Παρά το γεγονός ότι στην Ελλάδα η είδηση έπαιξε ως επί το πλείστον

από μέσα ενημέρωσης που πρόσκεινται στον……Ολυμπιακό ή άλλους

γηπεδικούς αντιπάλους του Ι.Αλαφούζου, οι εφοπλιστές όλου του κόσμου

ένιωσαν κρύο ιδρώτα στο άκουσμα της ποινής. «Πρόκειται για ένα από τα πιο κοστοβόρα και αμφιλεγόμενα περιστατικά στην ιστορία της ασφαλιστικής

κάλυψης πλοίων» έγραφε πρόσφατα το έγκυρο εφοπλιστικό περιοδικό

TradeWinds. Να σημειωθεί ότι η ολλανδική ασφαλιστική Gard που καλύπτει την υπόθεση αλλά και το IOPC,το διεθνές ταμείο αποζημιώσεων για πετρελαϊκή ρύπανση, έχουν ήδη καταβάλλει στη Βενεζουέλα 24 εκατομμύρια δολάρια,

γεγονός που ανεβάζει το συνολικό κόστος στα 184 εκατομμύρια. Κάθε λίτρο πετρελαίου που έριξε στη λίμνη το πλοίο του Αλαφούζου στοίχισε 44 δολάρια

 τιμή που διεκδικεί το ρεκόρ ακριβότερης ρύπανσης στην ιστορία.

Ίσως βέβαια ο καλύτερος υπολογισμός θα ήταν να μάθουμε πόσες ακόμη

δεντροφυτεύσεις θα χρειαστούν οι επιχειρήσεις της οικογένειας Αλαφούζου

για να καμουφλαριστεί με λίγο πράσινο το δυσώδες μαύρο πετρέλαιο.

Το τσουβάλι της φιλίας

Γράφει η Τάμι Γκεκτσιάν

Ξεκινάς με ένα τσουβάλι γεμάτο ανθρώπους. Άνθρωποι που αποκαλείς γνωστούς, φίλους, συμφοιτητές, συνάδελφους, κολλητούς, γείτονες, συμμαθητές. Πόσο γεμάτη ζωή με τόσους ανθρώπους, σκέφτεσαι και χαμογελάς αθώα.

Προχωράς δυο βήματα και νιώθεις πως το τσουβάλι σα να έχει ελαφρύνει. Ανοίγεις και βλέπεις πως κάποιοι λείπουν, πως κάποιοι έχουν φύγει ή τους έχεις διώξει και εσύ. Όχι μην ανησυχείς δε σε κακολογούν, ούτε τους κακολογείς, απλά έτσι είναι οι άνθρωποι, απλά χάνονται, απλά δε συνεχίζουν, απλά δεν ταιριάζουν. Κλείνεις το τσουβάλι ανέκφραστα, έχεις τόσους πολλούς που δε σε νοιάζει. Προχωράς άλλα τρία βήματα. Κοντοστέκεσαι ξάφνου. Σα να έχει ελαφρύνει και άλλο το άτιμο. Το ανοίγεις και τι να δεις… Ούτε οι μισοί. Μα σαν να προστέθηκαν και κάποιοι άλλοι, λίγοι, όχι πολλοί. Μα τι στην ευχή; Εσύ θα έπαιρνες όρκο ότι κάποιοι θα ήταν μέσα και κάποιοι άλλοι δε θα έμπαιναν ποτέ. Κλείνεις συλλογισμένος το τσουβάλι και προχωράς άλλα τέσσερα βήματα.

Μα το τσουβάλι το νιώθεις πιο ελαφρύ από ποτέ, επικίνδυνα ελαφρύ θα έλεγε κανείς. Σταματάς να δεις μήπως τρύπησε το τσουβάλι και άδειασε μονομιάς, αλλά μια χαρά το βλέπεις. Ξεμπλέκεις τα δεμένα κορδόνια του και κοιτάς μέσα. Μα τους εκατό κλέφτες σκέφτεσαι, τι έχει γίνει; Που εξαφανίστηκαν όλοι; Ψάχνεις εδώ, ψάχνεις εκεί, λίγους νοματαίους βλέπεις. 

Προχωράς άλλο ένα βήμα μικρό, όχι μεγάλο και πλέον είσαι σίγουρος ότι το τσουβάλι έχει τρυπήσει. Το κοιτάς από κάτω και όντως είναι τρύπιο. Αναθεματίζεις για ώρα από εδώ και εκεί, μέχρι που προσέχεις πως κάποιοι λίγοι έχουν γαντζωθεί τριγύρω και με κόπο κρατιούνται, αλλά δεν παραιτούνται. Δεν είναι πολλοί. Μια χούφτα άνθρωποι, οι δικοί σου άνθρωποι.

Τους κοιτάς και τους αναγνωρίζεις. Είναι αυτοί που και η απουσία τους καμιά φορά ήταν ορατή μόνο στο μάτι, γιατί ήξερες πως είναι κάπου στο εκεί. Είναι αυτοί που και στο δικό τους τρύπιο τσουβάλι της φιλίας, είσαι αυτός που γαντζώθηκε, που δεν παραιτήθηκε. Μπαλώνεις χαρούμενος το τσουβάλι, το ρίχνεις στις πλάτες και το προσέχεις σαν τα μάτια σου. Δε φοβάσαι πια μήπως αδειάσει, αλλά μήπως και γεμίσει, γιατί επιτέλους νιώθεις πιο γεμάτος από ποτέ.

Και αν σου πουν πως φταις εσύ που τους έβαλες όλους στο ίδιο τσουβάλι, να τους πεις πως το τσουβάλι της φιλίας χωράει πολλούς μα στο τέλος κρατάει λίγους.

 

Πήγαν για offshore και 

βγήκαν κουρεμένοι 

Του Κώστα Βαξεβάνη

Η κυβέρνηση αποφάσισε να αλλάξει τη ρύθμιση που προέβλεπε τη συμμετοχή πολιτικών προσώπων σε εξωχώριες εταιρείες. Δηλαδή τις επόμενες μέρες, καλούνται οι βουλευτές της Αντιπολίτευσης, όσοι έκαναν λεονταρισμούς εκ του ασφαλούς, να πάρουν θέση για το αν συμφωνούν στην καθολική απαγόρευση συμμετοχής σε ξένες εταιρείες.

Τι σημαίνει αυτό; Πώς ο Κυριάκος Μητσοτάκης ο οποίος σύμφωνα με το Πόθεν Έσχες του, είχε μετοχές της Samsung, δεν θα μπορεί πλέον να ασχοληθεί με τέτοιες επενδύσεις και θα πρέπει να ασχοληθεί με το ποταπό έργο της πολιτικής στην Ελλάδα. Επίσης ο Νότης Μυταράκης, ο οποίος υπήρξε στέλεχος της Fidelity που σχετίστηκε μετοχικά με την Ελληνικός Χρυσός, δεν θα μπορεί ταυτόχρονα να είναι και ο υπουργός που αποφασίζει για τις συγκεκριμένες επενδύσεις όπως συνέβαινε επί υπουργίας του.

Εν ολίγοις, φαίνεται πως η αντιπολίτευση πήγε για μαλλί και βγαίνει κουρεμένη. Πρέπει ο κάθε βουλευτής να απαντήσει στην ονομαστική ψηφοφορία, αν είναι υπέρ της απαγόρευσης ή κατά.

Κάτι μου λέει, πως θα αρχίσουν οι ιαχές για την εμπόδιση της επιχειρηματικής δραστηριότητας των κακόμοιρων των βουλευτών της Αντιπολίτευσης, αλλά πρέπει τελικώς να αποφασίσουν τι θέλουν και πόσο εννοούσαν όσα έλεγαν. Ο πολιτικός προσέρχεται στην πολιτική εθελοντικά για να υπηρετήσει το δημόσιο συμφέρον. Αυτή η οικειοθελής ένταξή του, του απαγορεύει ενασχολήσεις που κρίνονται ασύμβατες. Δεν μπορεί να είναι Πρόεδρος του Αρείου Πάγου και βουλευτής, ή Αστυνομικός και βουλευτής και άλλα πολλά.

Με τον ίδιο τρόπο δεν μπορεί να κρίνει την τύχη του έλληνα, αλλά η δική του τύχη να έχει τακτοποιηθεί εξωχώρια.

Η «κρίση των offshore» για την κυβέρνηση, απέδειξε δύο πράγματα:

Πρώτο, ότι η ρύθμιση δεν είχε κανένα δόλο. Τα εμπλεκόμενα υπουργεία προσπάθησαν α να λύσουν ένα νομικό θέμα που υπήρχε, επειδή δεν υπάρχει νομικός ορισμός για της offshore (εξωχώριες) εταιρείες μετά από απαίτηση διεθνών παραγόντων. Και το επιχείρησαν σε τοπίο αρρύθμιστο νομικά, με φόντο μια συζήτηση που γίνεται παγκόσμια για τις offshore. Ως λύση προκρίθηκε απ’ ό,τι φαίνεται να απαγορευθεί η σχέση με εταιρείες σε φορολογικούς παραδείσους οι οποίοι δεν έχουν φορολογική συνεργασία. Αυτή η λύση όμως δεν αναιρούσε την ουσία του προβλήματος. Δηλαδή κάποιος μπορούσε να έχει μια εταιρεία σε συνεργαζόμενο φορολογικό παράδεισο, η οποία με τη σειρά της θα είχε ως μέτοχο μια άλλη εταιρεία που κρυβόταν σε μη συνεργαζόμενη φορολογικά χώρα.

Το δεύτερο που απέδειξε αυτή η κρίση, είναι πως η κυβέρνηση έχει την πολιτική καταγωγή και τα ηθικά προαπαιτούμενα, για να σταθεί απέναντι στην πραγματικότητα σταθμίζοντας ποιό είναι το σωστό και κοινωνικά αποδεκτό ακόμη και αν έχει προκληθεί τετελεσμένο. Τέτοια παραδείγματα πολιτικής, δεν είχαμε ως σήμερα.

Η κριτική στην κυβέρνηση, (και δεν αναφέρομαι στην υποκριτική κριτική που έγινε από αυτούς που είναι πρωταγωνιστές και φίλοι πρωταγωνιστών σε offshore), αν και σκληρή γιατί έπρεπε να κινηθεί σε ένα αρύθμιστο νομικά τοπίο όπου οι σκληρές διατυπώσεις δεν θα είχαν και αντίστοιχη νομική υπόσταση, ξεκίνησε μια συζήτηση στην Ελλάδα. Η δε απόφαση της κυβέρνησης για τη νέα ρύθμιση, θα δείξει και τις προθέσεις του καθενός.

Η καθολική απαγόρευση συμμετοχής σε εξωχώρια εταιρικά σχήματα, είναι αναμφίβολα ένα αυστηρό αλλά καθαρό μέτρο. Τώρα αν θέλει κάποιος απέναντι στο δημόσιο συμφέρον που προστατεύεται να αντιτάξει την «επιχειρηματικότητα» και την «ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων», μπορεί να το κάνει αλλά δεν θα είναι πολιτικός. Μπορεί να είναι επιχειρηματίας, επενδυτής ή ό,τι άλλο επιλέξει.

Αν ο Κυριάκος Μητσοτάκης και η αντιπολίτευση έχει άλλη άποψη να τη διατυπώσει. Μπορεί να πει πως δεν θέλει να είναι μόνο βουλευτής αλλά και ολίγον επενδυτής του εξωτερικού, σε εταιρείες μάλιστα που ενδεχομένως να αντιστρατεύονται τα ελληνικά συμφέροντα.

Ναι, με την έννοια αυτή ο πλούτος μπορεί να αντιστρατεύεται την πολιτική, αλλά δεν είναι κακό. Άλλωστε την εποχή του πατέρα του Κυριάκου Μητσοτάκη, οι πολιτικοί συνήθισαν να καυχώνται πως έμπαιναν πλούσιοι και έβγαιναν πένητες.

Όποιος επιμένει να μπει στην πολιτική, για να προσφέρει, ας το κάνει όχι ως επαγγελματίας πολιτικός και επιχειρηματίας, αλλά ως οραματιστής. Μπορεί να αλλάξει η Ελλάδα.

Πνεύμα αφορολόγητον και ηθική offshore 


Tου Νίκου Μπογιόπουλου

«Πνεύμα και ηθική», που θα ‘λεγε και ο αξέχαστος Βασίλης Αυλωνίτης. Τουτέστιν και «λίστα Λαγκάρντ» έχουμε, και «Panama papers» έχουμε, και τώρα και ελευθέρας ως προς την συμμετοχή βουλευτών, υπουργών και κρατικών αξιωματούχων σε «οff shore» εταιρείες, έχουμε… 

    Το φρόντισε – και αυτό – η «αριστερή» κυβέρνηση σε μια από τις παραγράφους των 7.500 χιλιάδων σελίδων του πολυνομοσχεδίου της. Κι από δω και πέρα είναι που ξεκινάει το νέο γαϊτανάκι της υποκρισίας.

    Η μεν κυβέρνηση εμφανίζεται να δηλώνει ότι η ρύθμιση αφορά «συνεργάσιμους» (χα!) φορολογικούς παραδείσους και ότι συνιστά ευθυγράμμιση με τα παγκοσμίως καπιταλιστικώς κείμενα. Αλλά γιατί πρέπει να ευθυγραμμιστούμε με τα καπιταλιστικώς κείμενα; Για δυο λόγους: Πρώτον, διότι πρέπει να κάνουμε λίγη υπομονή μέχρι ο ΣΥΡΙΖΑ να κουρδίσει τα νταούλια του για να χορέψει τις αγορές…  πεντοζάλι. Δεύτερον, διότι – κατά την κυβερνητική ανακοίνωση – τούτη η ευθυγράμμιση διευκολύνει (χα! χα!) τους φορολογικούς ελέγχους!


    Η δε μνημονιακή αντιπολίτευση, με προεξάρχουσα την ΝΔ – γνωστή και από την εποχή του «ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικόν» - κόπτεται μη και ο ΣΥΡΙΖΑ της στερήσει το προβάδισμα που κατέχει στον τομέα του «παπασταύρειου… ηθικού πλεονεκτήματος».

    Υπάρχει, φυσικά, και μια μερίδα του Τύπου που ξέρει καλά πως μπορούν να μπαινοβγαίνουν «τούβλα» εντός και εκτός των συνόρων, αλλά τι μυξοπαρθένα θα ήταν η καλόγρια που έγινε πόρνη, αν η πρώτη της δουλειά δεν ήταν να καταγγέλλει την ηγουμένισσα για τα στραβοπατήματά της…

    Κάπως έτσι δουλεύει, λοιπόν, το συστηματάκι. Παίζοντας παιχνίδι εντυπώσεων και με τις «off shore». Αφήνοντας ανοικτό παράθυρο – παρά τις διαψεύσεις της κυβέρνησης – για πιθανή αποποινικοποίηση παλιότερων υποθέσεων. Και δουλεύοντας ψιλό γαζί μισθωτούς, άνεργους και συνταξιούχους, λες και όλα αυτά γίνονται στο πλαίσιο της… ταξικής πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ για να προστατευτούν τα δικά τους συμφέροντα. Λες και στις «off shore» βρίσκονται οι αποταμιεύσεις των φτωχών λαϊκών στρωμάτων!


    Επειδή, λοιπόν, πίσω από το «δέντρο» που σχηματίζουν οι κομματικές κοκορομαχίες των πιστών του ίδιου κεφαλαιοκρατικού Μαμμωνά βρίσκεται το «δάσος» της ενιαίας και ομοούσιας πολιτικής τους αναισχυντίας, επαναλαμβάνουμε και υπενθυμίζουμε:

    ΠΡΩΤΟ:  Ως γνωστόν, μέσω των «off shore» δεν κάνουν τις συναλλαγές τους ούτε συνταξιούχοι, ούτε άνεργοι, ούτε μισθωτοί. Άλλοι τις κάνουν.

    Σύμφωνα με τις αναφορές από το λεγόμενο Παγκόσμιο Δίκτυο Φορολογικής Δικαιοσύνης, αλλά και εκτιμήσεις των επιτελών του τμήματος Οικονομικών Ερευνών του ΣΔΟΕ (εφημερίδα «Νέα», 11/5/2009), οι ελληνικών συμφερόντων «off shore» διακινούσαν ετησίως – προ κρίσης - περί τα 500 δισ. ευρώ!

    Ακούσατε ποτέ τίποτα περί εντοπισμού και φορολόγησής τους, από τους δεξιοαριστεροδεξιούς που κόβουν μισθούς και συντάξεις;

    ΔΕΥΤΕΡΟ: Σύμφωνα με τον κατάλογο που συνέταξε ο διεθνής μη κερδοσκοπικός οργανισμός «Το Δίκτυο Φορολογικής Δικαιοσύνης», ο «χάρτης» φοροδιαφυγής στην Ελλάδα μέσω «off shore» εκτίνεται από τον Παναμά, τις Νήσους Μάρσαλ και τη Δυτική Σαμόα (!) μέχρι τις Βρετανικές Παρθένες Νήσους και τα νησιά Τερκς και Κέικος (!)…

    Τα στοιχεία που είδαν το φως της δημοσιότητας το 2014 μιλούσαν για περισσότερες από 23.000 τέτοιες υπεράκτιες εταιρείες που έχουν αναπτύξει κερδοσκοπική δραστηριότητα στην Ελλάδα τα τελευταία τριάντα χρόνια (εφημερίδα «Τα Νέα», 29/11/2014), έχοντας αποκτήσει ελληνικό ΑΦΜ και νόμιμους εκπροσώπους στην Ελλάδα από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 έως τα τέλη 2011.

    Έμαθε ποτέ κανείς για τα στοιχεία των πραγματικών τους ιδιοκτητών, των τραπεζικών λογαριασμών, των δραστηριοτήτων και της φορολόγησης των εν λόγω εταιρειών στην Ελλάδα του 1,5 εκατομμυρίου ανέργων;

    ΤΡΙΤΟ: Τις ημέρες του περασμένου Ιουλίου, όταν η χώρα βρισκόταν εν μέσω οικονομικής τρομοκρατίας και «capital controls» εκδόθηκε – και μάλιστα επί… «αριστερής» κυβερνήσεως - μια πολύ ενδιαφέρουσα εγκύκλιος του υπουργείου Οικονομικών,  η ΠΟΛ 1138/30-6-2015.

    Σύμφωνα με αυτήν οι αλλοδαπές εταιρείες που διαθέτουν ακίνητα στην Ελλάδα μπορούν να εντάσσουν τα εισοδήματα από την εκμίσθωση ή την ιδιόχρηση των ακινήτων αυτών σε ευνοϊκότερο φορολογικό καθεστώς. Επίσης τους παρέχεται η δυνατότητα οι δαπάνες που εμφανίζουν για τα ακίνητα να εκπίπτουν από το φορολογητέο εισόδημα με τελική συνέπεια οι εταιρείες αυτές, με την συγκεκριμένη χρήση του ακινήτου να μην  φορολογούνται  Περίεργα πράγματα. Ε; 

    ΤΕΤΑΡΤΟ: Το θέμα αποκαλύφθηκε τον Νοέμβρη του 2012 αλλά, όλως περιέργως… «χάθηκε»:

    Οι offshore που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, σύμφωνα με το έγγραφο που παρουσίασε ο τότε υφυπουργός Οικονομικών Γ. Μαυραγάνης, ανέρχονται στις 21.065. Από αυτές οι 16.580 είναι ενεργές.

    Σύμφωνα με το έγγραφο, τα στοιχεία που προκύπτουν για τις offshore εταιρείες όσον αφορά στις δηλώσεις Ειδικού Φόρου επί των Ακινήτων, είναι τα εξής:

-      Το 2003 υποβλήθηκαν 383 δηλώσεις και ο φόρος ανήλθε σε 4,8 δισ. ευρώ.

-      Το 2004: δηλώσεις 411 - φόρος 3,6 δισ. ευρώ.

-      Το 2005: δηλώσεις 352 - φόρος 3 δισ. ευρώ.

-      Το 2006: δηλώσεις 311 - φόρος 3,1 δισ. ευρώ.

-      Το 2007: δηλώσεις 275 - φόρος 2,8 δισ. ευρώ.

-      Το 2008: δηλώσεις 239 - φόρος 3,4 δισ. ευρώ.

-      Το 2009: δηλώσεις 201 - φόρος 3,4 δισ. ευρώ.

-      Το 2010: δηλώσεις 1177 - φόρος 3,4 δισ. ευρώ.

-      Το 2011: δηλώσεις 998 - φόρος 0,9 δισ. ευρώ

-      Το 2012: δηλώσεις 965 - φόρος 0,3 δισ. ευρώ.

    Από τα καταπληκτικά αυτά στοιχεία εξάγονται τα εξής καταπληκτικότερα συμπεράσματα:

    Πρώτο, από τις «off shore» εταιρείες που λειτουργούν στην Ελλάδα, αυτό που συνέβη επί μια ολόκληρη δεκαετία είναι ότι δηλώσεις - ως υποχρεούνται - για τον προσδιορισμό του ειδικού φόρου επί των ακινήτων που διαθέτουν, κατέθεταν στην καλύτερη περίπτωση μόλις οι 7 (!) από τις 100 «off shore»και στη χειρότερη περίπτωση... η μία (!!!) από τις 100 «off shore»!

    Δεύτερον: Από το 2010, από την εποχή των Μνημονίων δηλαδή και μετά, παρότι ο αριθμός των δηλώσεων έχουν έως και πενταπλασιαστεί, ο φόρος που κλήθηκαν να πληρώσουν οι «off shore» μειώθηκε έως και... δέκα φορές!

    Στα θαυμάσια, επομένως, που  συμβαίνουν στην Ελλάδα, ας προσθέσουμε:

    α) Τη μη υποβολή φορολογικών δηλώσεων μέχρι και από το 99% (!) των «off shore» που λειτουργούν στην χώρα,

    β) ο φόρος που πληρώνουν (;) αυτές που τελικώς υποβάλλουν δηλώσεις μειώθηκε έως και 92%!

     Τούτα τα «ωραία» προέκυψαν μετά την τροποποίηση του νόμου 3091/2002 (με τον οποίο επιβλήθηκε ειδικός φόρος 3% επί της αξίας των ακινήτων που ανήκουν σε νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες) από το νόμο 3842/2010.

    Σημείωση:

    Αυτός ο τόσο φιλικός νόμος προς τις «off shore» δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 58, τεύχος Α, στις 23/4/2010.Ήταν την ίδια μέρα, στις 23/4/2010,  που ο Γιώργος Παπανδρέου ανακοίνωσε από το Καστελόριζο την υπαγωγή της Ελλάδας σε καθεστώς Μνημονίων και φυσικά ουδέποτε προκάλεσε συνειδησιακά προβλήματα στη ΝΔ κατά την περίοδο της δικής της μνημονιακής διακυβέρνησης...

    Ερώτηση:

    Η «αριστερή» μας κυβέρνηση, εκτός από την ρύθμιση που δίνει τη δυνατότητα σε βουλευτές, υπουργούς, κρατικούς παράγοντες να συμμετέχουν σε «off shore», έχει να μας υποδείξει κάτι πιο… «ταξικό» επί του θέματος, πέραν εκείνης της ηρωικής δήλωσης του Τρύφωνα Αλεξιάδη τον περασμένο Δεκέμβρη ότι η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ από τις χιλιάδες off shore που λειτουργούν στην Ελλάδα μέσα στο 2015 έλεγξε...μόλις 63;