Η Τουρκία ως μείζον πρόβλημα του ΝΑΤΟ

Του Μάκη Ανδρονόπουλου

Η προσχηματική άρνηση της Τουρκίας να δεχθεί την επιστροφή προσφύγων-μεταναστών στο έδαφος της, παρ΄ όλο που είχε συμφωνήσει τόσο στο πολιτικό επίπεδο του ΝΑΤΟ, όσο και κατά την τριμερή Ελλάδας-Τουρκίας-Γερμανίας, υπερβαίνει κατά πολύ την πάγια τακτική της να μεταφέρει στο ΝΑΤΟ τις παράνομες διεκδικήσεις της στο Αιγαίο και αποκαλύπτει την επικινδυνότητά της για την ασφάλεια της Ευρώπης, αλλά και του ίδιου του ΝΑΤΟ.

Όταν η Τουρκία κατέρριψε το ρωσικό μαχητικό στη Συρία, πολλές ευρωπαϊκές χώρες αντέδρασαν έντονα, αντιλαμβανόμενες την τυχοδιωκτική στρατηγική της Άγκυρας και τον κίνδυνο να μοχλεύσει πόλεμο με τη Ρωσία. Εννοείται πως κανείς στην Δύση δεν διανοείται ένα πόλεμο του ΝΑΤΟ με τη Ρωσία, απεναντίας, όλοι ψάχνουν να βρουν εύσχημους τρόπους υπαναχώρησης στο ζήτημα των κυρώσεων. Αργά αλλά σταθερά, η θέση πως η μεταψυχροπολεμική αναδιανομή των εδαφών της πρώην Σοβιετικής Ένωσης τέλειωσε οριστικά στην Ουκρανία και ότι η δυτική επέλαση έχει φθάσει στα όρια ανοχής της Μόσχας, κερδίζει έδαφος μεταξύ των πραγματιστών.

Σε ότι αφορά τις ευρωπαϊκές αντιδράσεις για την αδικαιολόγητη επιθετικότητα της Τουρκίας απέναντι στη Ρωσία ήταν ιδιαίτερα έντονες και για έναν επιπλέον λόγο, καθώς εκείνη την περίοδο ήταν νωπές στην κοινή γνώμη οι φυλακίσεις ως τρομοκρατών των Τούρκων δημοσιογράφων που αποκάλυψαν ότι οι κρατικές μυστικές υπηρεσίες του Ερντογάν στέλνουν όπλα στη Συρία. Λίγους μήνες αργότερα, οι Ευρωπαίοι αντιλαμβάνονται πλέον την παρελκυστική τακτική της Άγκυρας στο προσφυγικό και προβληματίζονται για τους πραγματικούς της στόχους.  Αλλά και στο Κουρδικό, αντιλαμβάνονται πως η επιθετικότητα της Άγκυρας και η ανομολόγητη στήριξη που παρέχει στον ISIS εντάσσεται  στις ιμπεριαλιστικές της βλέψεις σε ότι αφορά τα πετρέλαια της Μοσούλης.

Καθώς η εικόνα της Τουρκίας αρχίζει να ξεκαθαρίζει στην ευρωπαϊκή κοινή γνώμη, δεύτερες σκέψεις αναδύονται σχετικά με τις φονικές βομβιστικές ενέργειες στην  Άγκυρα, τις οποίες –σημειωτέον- οι Κούρδοι αρνούνται και καταγγέλλουν ως προβοκάτσιες.  Δεν είναι τυχαίο που η Ουάσιγκτον άφησε να εμπεδωθούν στην διεθνή κοινή γνώμη οι αυθαίρετοι και επικίνδυνοι τουρκικοί βομβαρδισμοί εναντίων των «συμμάχων των ΗΠΑ» Κούρδων της Συρίας.  Τώρα που η Άγκυρα έχει εκτεθεί επαρκώς, φαίνεται πως η Ουάσιγκτον σκληραίνει τη στάση της επαναλαμβάνοντας πως πρέπει να σταματήσουν οι βομβαρδισμοί.

Εξ άλλου, η συνεννόηση Τουρκίας-Σαουδικής Αραβίας για κοινή στρατιωτική στο συριακό έδαφος (ήδη σαουδοαραβικά αεροπλάνα επιχειρούν από το έδαφος της Τουρκίας) προβληματίζει πολλούς δυτικούς, καθώς από τη μια αντισταθμίζει κάπως την ρωσική παρουσία, αλλά από την άλλη λαμβάνεται υπόψη και η θέση της Μόσχας, σύμφωνα με την οποία, αν συμβεί κάτι τέτοιο θα γίνει παγκόσμιος πόλεμος.

Παρενθετικά, στην ανάλυση της πολυπλοκότητας του «παιγνίου» της Μέσης Ανατολής, δεν πρέπει να μας διαφεύγει και το γεγονός ότι η Σαουδική Αραβία και η Ρωσία, από κοινού με το Κατάρ και τη Βενεζουέλα συμφώνησαν να «παγώσουν» την παραγωγή του πετρελαίου τους στα επίπεδα του Ιανουαρίου, σε μια προσπάθεια να σταθεροποιήσουν τις τιμές.

Συμπερασματικά, δεδομένου ότι το Μεσανατολικό, σε όλες του τις εκφάνσεις, μέσω του προσφυγικού καθίσταται  κεντρικό πρόβλημα για την Ευρώπη και κατ΄ επέκταση για ολόκληρη τη Δύση, αποκτά τη δυναμική μιας νέας διευθέτησης. Η Τουρκία, η οποία θεωρήθηκε πως δια του «μετριοπαθούς ισλαμισμού» του Ερντογάν μπορεί να είναι βασικός παράγοντας στην επίλυσή του, εξελίχθηκε σε πρόβλημα που απειλεί τα ζωτικά συμφέροντα της Δύσης και του ΝΑΤΟ. Κι αυτό η συμμαχία δεν μπορεί πλέον να το αγνοεί. Η φρέσκια συμφωνία ΗΠΑ και Ρωσίας για την εφαρμογή σχεδίου εκεχειρίας στη

Συρία από τις 27 Φεβρουαρίου, με εξαίρεση τις επιχειρήσεις ενάντια στο Ισλαμικό Κράτος και το Μέτωπο Αλ Νούσρα (Αλ Κάιντα) δείχνει -μεταξύ άλλων- πως η Τουρκία θα υποχρεωθεί να σταματήσει  στους βομβαρδισμούς των Κούρδων.