DATE

Πέμπτη 24 Μαρτίου 2016


Αρβελέρ: «Η Ελλάδα δεν γνώρισε Διαφωτισμό. Ποιός φταίει; Θα το πω, η εκκλησία»


Η Ελένη Γλύκατζη Αρβελέρ έχοντας αφιερώσει τη ζωή της στη μελέτη του Βυζαντίου μιλάει για την ελληνική ιστορική συνέχεια και τη διαλεκτική ανάμεσα στην πολιτική εμβέλεια του Βυζαντίου και τη διαμόρφωση της νεοελληνικής ταυτότητας.

Θα έχετε παρατηρήσει πως υπάρχει ένας διχασμός στον ψυχισμό των Ελλήνων για το που ανήκουν. Αντί να αγκαλιάσουμε την ιστορία μας φαίνεται ότι μας βαραίνει τόσο πολύ που προσπαθούμε να ξεφύγουμε από αυτή αφήνοντας όμως αναπάντητο το ερώτημα για το που ανήκουμε στο χώρο και στον χρόνο.
Καλά αρχίζουμε (γέλια) γιατί το ανήκειν είναι το πιο μεγάλο πρόβλημα που απασχολεί τους Έλληνες και δεν το λέει κανένας τελικά. Ο Καραμανλής “ανήκομεν εις τη δύσην”, ο Ζουράρις τα ανατολικά του, οι Ελληνες στο μεταίχμιον, μετέωροι. Άρα λοιπόν το ανήκειν είναι το μεγάλο πρόβλημα. Αλλά πριν από το ανήκειν υπάρχει το είναι και στο είναι δεν απαντάει πια κανείς. Γιατί δεν είσαι αυτό που είσαι, δεν είσαι αυτό που κάνεις, είσαι αυτό που έχεις . Απ' αυτήν τη στιγμή, όταν είσαι αυτό που έχεις, δεν ξέρεις τι είσαι.
Ο Χάιντεγκερ λέει ότι ο Λόγος είναι η σκέπη του Είναι και εμείς αυτή τη στιγμή, νομίζω, ότι έχουμε αγλωσσία.

Όχι, δεν είναι αγλωσσία, είναι πανγλωσία. Ο καθένας λέει ότι να ΄ναι και είναι σύμφωνος με τον εαυτό του. Όλοι μιλάνε και κανείς δεν ακούει. Υπάρχει μια γενική κώφευσις, κουφαμάρα να το πουμε πολύ απλά, η οποία κάνει να είναι αυτός ο κόσμος σε μια αδράνεια νοητική.

Όμως και εδώ υπάρχει ένα πρόβλημα, η διερεύνηση της ταυτότητας οδηγεί σε σύγκρουση ακόμη και με φίλους. Το Βυζάντιο δεν υπάρχει, εμείς δεν έχουμε καμία σχέση με την αρχαιότητα και στο ερώτημα τί είμαστε, ποιοί ειμαστε, η απάντηση πλέον που κυριαρχεί είναι “είμαστε άνθρωποι”.

Ναι, διότι σε αυτή τη συζήτηση επιστρατεύεις το παρελθόν που διαλέγεις και τι διαλέγεις; Διαλέγεις αυτό που λέμε στα πολύ καλά ελληνικά self esteem history. Ποτέ την άλλη. Από τη στιγμή που επιλέγεις αυτό το παρελθόν σημαίνει ότι δεν είσαι βέβαιος για το μέλλον, γιατί αν ήσουν βέβαίος για το μέλλον δεν θα έχεις ανάγκη να λες ότι δώσαμε τα φώτα στον κόσμο και να μην αναρωτιέσαι ποιός σου έδωσε τον ηλεκτρισμό.

Ναι και αρκετοί λένε ότι δώσαμε τα φώτα στον κόσμο και δεν καταφέραμε κάτι άλλο γιατί μέσα στην ιστορία χαθήκαμε, υπήρξε ένα Βυζάντιο και μια ορθοδοξία και ένας ανατολικός ασκητισμός που μας καθήλωσε την ώρα που υπήρχε ένας διαφωτισμός και εξέλιξη.

Το θέμα είναι ότι η Ελλάδα δεν γνώρισε Διαφωτισμό. Ποιός φταίει; Θα το πω, η εκκλησία. Αφόρισαν σχεδόν τον Βολταίρο και όλους αυτούς, ο μόνος διαφωτιστής στην Ελλάδα ήταν ο Ρήγας Φερραίος. Οταν τον σκότωσαν και αυτόν, ε… να μην τα λέω η εκκλησία δεν θρήνησε τον Ρήγα.

Εντάξει, αλλά υπάρχει και ένας αντίλογος για την εκκλησία. Για παράδειγμα, εάν διασωθήκαν γραπτά της ελληνικής γραμματείας και η γλώσσα ακόμη, διασώθηκαν μέσω της εκκλησίας.
Από ποια εκκλησία; Να τα βάλουμε τα πράγματα στη θέση τους. Δύο μεγάλα ψέματα διδάσκουμε, και εδώ και σε όλη τη Ευρώπη. Το πρώτο είναι ότι η αρχαία γραμματεία σώθηκε από τους Άραβες. Αν είναι αλήθεια αυτό. τότε θέτω την εξής ερώτηση. Πού είναι ο αραβικός Όμηρος; Πού είναι ο αραβικός Θουκυδίδης; Πού είναι ο αραβικός Σοφοκλής, ο Ευρυπίδης κτλ; Άρα τι κάναν οι Αραβες; Αυτό που έκαναν οι Άραβες, οι χριστιανοί των αραβικών χωρών, αλλά αυτό δεν έχει σημασία, μετέφρασαν το Όργανο του Αριστοτέλη, τον Πτολεμαίο, τους γεωγράφους και λοιπά. Και αυτό για διοικητικούς λόγους. Όπως είχαν και αυτοί μία αχανή αυτοκρατορία, με το χαλιφάτο της Βαγδάτης κυρίως, αναγκάστηκαν να έχουν ένα εγχειρίδιο διοικητικό και το έκαναν.

Αλλά και ο Αριστοτέλης ο αραβικός δεν είναι ο Αριστοτέλης ο τελειωτικός με τη μορφή που τον ξέρουμε σήμερα. Και όλα αυτά σωθήκανε μέσα από τα σκριπτόρια, δηλαδή τα αντιγραφικά εργαστήρια των μοναστηριών της Κωνσταντινούπολης. Αυτό είναι αλήθεια, αλλά δεν είναι αλήθεια ότι τα έσωσε η εκκλησία. Αυτή που τα έσωσε ήταν η Αυτοκρατορία και είναι κάτι πολύ διαφορετικό. Ο Κωσταντίνος ο πορφυρογέννητος στις αρχές του 10ου αιώνα μαζεύει όλα τα έγγραφα από τα ελληνικά κείμενα, από τα μοναστήρια και αλλού για να κάνει την πρώτη εγκυκλοπαίδεια. Και πράγματι καταφέρνει και κάνει την πρώτη εγκυκλοπαίδεια. Όλο το φοιτηταριό της εποχής κάνει τις πρώτες συνόψεις, τα συντάγματα κτλ. Εάν δεν υπήρχαν αυτοί, δεν θα είχαμε τίποτα.

Άλλωστε, διατείνομαι ότι επειδή έχουμε τα φραγμέτα ιστορικών και άλλα, όταν τους μάζεψε ο Κωνσταντίνος ο Πορφυρογέννητος έκαναν μια εγκυκλοπαίδεια κατά θέματα, δηλαδή ήταν μια εγκυκλοπαίδεια με 55 θέματα πάνω κάτω περί κυνηγίου, περί ιατρικής και άλλων θεμάτων και αυτοί που την έφτιαχναν είχαν τα θέματα και επιλεκτικά ψαλίδιζαν. Αυτό διατείνομαι, αλλά δεν μπορώ να το αποδείξω. Όπως και να έχει, ακόμη και αυτά που λέμε αραβικά κείμενα είναι κατά κάποιο τρόπο βυζαντινής προέλευσης.
Πώς σχολιάζετε το επιχείρημα ότι το βυζάντιο ήταν σκοταδισμός και ευθύνεται για το χαμό του ελληνικού πολιστισμού ή ότι ο Ιουστινιανός έκλεισε τις φιλοσοφικές σχολές;

Προσέξτε να μην περνάμε τους αιώνες σαν είναι καθημερινότητα. Βρισκόμαστε ακόμα στον έκτο αιώνα, περίπου στο 527 όταν ακόμα υπάρχουν ειδωλολάτρες στην αυτοκρατορία. Η τελευταία καταδίωξη. ο διωγμός των ειδωλολατρών, του Δωδεκάθεου, διότι ουδέποτε ήταν ειδολολάτρες οι αρχαίοι. Η μεγάλη επικοινωνιακή επιτυχία των Χριστιανών είναι να κολλήσουν τη ρετσινιά του ειδωλολάτρη στην αρχαία θρησκεία που δεν είχε καμία σχέση με τα είδωλα.

Στη νεαρά ο Ιουστιανός γράφει “οι τα μισαρά των Ελλήνων πρεσβεύοντες”…Ποιοι είναι οι Έλληνες; Η λέξη Έλληνας στα βυζαντινά σημαίνει ειδωλολάτρης, Τέλος πάντων, οι Έλληνες δεν έχουν δικαίωμα ούτε να διδάξουν, είναι, πώς να το πούμε, ο τελευταίος τροχός της αμάξης. Ο Ιουστινιανός κλείνει την νεοπλατωνίζουσα σχολή των Αθηνών, αλλά ούτε καίει ούτε καταστρέφει και τότε φεύγουν οι καθηγητές και πάνε στην Περσία. Από εκεί αρχίζει ο μεταφραστικός ζήλος, πρώτα στα συριακά και μετά, όπως οι Άραβες φτάνουν τον έβδομο πια αιώνα στη Δαμασκό και έχουν καταλάβει όλη αυτή την περιοχή, τότε αρχίζει και η πρώτη μετάφραση που γίνεται τελική στη Βαγδάτη, δηλαδή έναν αιώνα ακόμη μετά.

Εκείνο που δεν δέχονται πια οι Αραβες είναι όταν ο Ομάρ καταλαμβάνει την Αλεξάνδρεια γύρω στο 647, καίει την βιβλιοθήκη για να ζεστάνουν τα λουτρά. Όταν έγιναν τα εγκαίνια της νέας βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας και πήγαν οι Ρωμιοί αυτά τα κείμενα τα βυζαντινά, οι Αραβες τους διώξανε και τελικά επέστρεψαν πίσω χωρίς το συγκεκριμένο ιστορικό κείμενο.

Το δεύτερο ψέμα είναι ότι χάρη στη τη φυγή των Κωνσταντινοπολιτών, έπειτα από την Άλωση της Πόλης το 1453, έγινε η Αναγέννηση. Αυτό λοιπόν να το αφήσουμε λίγο στο βεστιάριο, γιατί αυτοί οι οποίοι φύγανε, βρήκανε Τσιμαμπούε, βρήκανε Φραντζέλικο, βρήκανε Τζιότο βρήκανε Ντάντε. Αυτά λοιπόν είναι τα ψέματα που λέμε. Ότι δηλαδή οι Άραβες έκαναν τη διάσωση της ελληνικής γραμματείας και οι βυζαντινοί έκαναν την αναγγένηση της Δύσης. Αυτά είναι τα δύο μεγάλα ψέματα. Άλλο εάν οι βυζαντινοί φέραν φεύγοντας τη γνώση της αρχαίας γλώσσας. Γραμματική, συντακτικά λεξικά είναι από τους φυγάδες, αλλά εάν δεν ήταν ο Γουτεμβέργιος και η αναννέωση πραγμάτων και γραμμάτων στη Δύση δεν θα έφερναν την αλλαγή οι πέντε που έφυγαν από την Πόλη και οι οποίοι χαθήκαν και για το Γένος και για την Ορθοδοξία. Να μην ξεχνάμε ότι ο Βησαρριώνας κόντεψε να γίνει και Πάπας. Έγινε καρδινάλιος και όλα τα βιβλία του, τα οποία μετέφερε στη Δύση τα άφησε στη βιβλιοθήκη της Βενετιάς. Είναι η πρώτη μαγιά για την Μαρκιανή βιβλιοθήκη της Βενετίας.
Πότε αρχίζει να υπάρχει συνείδηση της ελληνικότητας στο Βυζάντιο, αν υπάρχει;
Ουδέποτε το όνομα Έλλην ξαναβρήκε όλη του την αίγλη, αλλά το Ρωμηός, Ρωμαίος, σήμαινε Έλληνας το γένος και τη γλώσσα, η οποία γλώσσα ήταν γραικική και τα ήθη ρωμαϊκά. Όταν πάει να παντρευτεί μία πριγκίπισσα δυτική έναν μέλλοντα αυτοκράτορα του Βυζαντίου, είμαστε στον ένατο αιώνα, εκεί λέει: “Στέλνουμε έναν Πρωτοσπαθάριο για να της μάθει τη γραικική γλώσσα και ήθη ρωμαϊκά. Αυτά είναι τα βυζαντινά. Πότε όμως οι βυζαντινοί αποκτούν τη συνείδηση της ελληνικής συνέχειας; Έχω μία απόδειξη αδιάψευστη. Αυτό λοιπόν συμβαίνει όταν οι βυζαντινοί αρχίζουν και λένε ότι οι Τούρκοι είναι Πέρσες Αχαιμενίδες. Και ερωτώ τι σχέση έχουν οι Τουρκομάνοι, Αηδίνογλου, Μεντεσέ, Καραμανλήδες, οθωμανοί κτλ με τους Πέρσες. Δεν έχουν καμία σχέση.
Προσπαθούν να αποδείξουν ότι, όπως οι μαραθωνομάχοι και οι σαλαμινομάχοι έδιωξαν και κατάφεραν να απωθήσουν τους Πέρσες, έτσι θα κάνουνε και αυτοί. Οπότε αναγνωρίζουν κατά κάποιο τρόπο τη συνέχεια. Όταν ο Μανουήλ ο Παλαιολόγος, είμαστε αρχές του 15ου αιώνα τώρα, θέλει να ζητήσει κάποια βοήθεια απ΄ έξω ο Γεμιστός ο Πλήθων του λέει: “μη διστάσεις να ζητήσεις ότι θέλεις, γιατί αυτό θα είναι αντίδωρο απ' όσα έχουμε δώσει”.
Και άλλωστε, για να γυρίσω τώρα πίσω στους αιώνες, ήδη όταν ο Ιουλιανός ο παραβάτης θέλει να επαναφέρει την αρχαία θρησκεία και ονομάζει τους χριστιανούς Γαλιλαίους απαγορεύοντάς τους να χρησιμοποιήσουν ως και την ελληνική γλώσσα, διότι γλώσσα της διανοίας και του άλλου πράγματος, τότε ο Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός του στέλνει την περίφημη διατριβή «τίνος το ελληνίζειν» και αποδεικνύει ότι τα πάντα, τα πάντα, τα έχουν παραλάβει και οι χριστιανοί από τους αρχαίους, πλην ενός - της παιδεραστίας. Το ότι έχουμε κάποια συνέχεια, η οποία οπωσδήποτε είναι γλωσσική αλλά και διανοητική, εάν θέλετε, φαίνεται και όταν ο Μέγας Βασίλειος λέει στους νέους: “να διαβάζετε τα αρχαία κείμενα”. Τότε οπωσδήποτε γλωσσικά είμαστε μέσα στην εξέλιξη. Και όταν οι βυζαντινοί μιλούν για δημοτική, τα γεωγραφικά κείμενα, η λιτή γλώσσα δεν είναι τίποτα άλλο παρά η δημοτική. Για να μη μιλήσουμε για τα νοταριακά, για τα έγγραφα των πωλήσεων που είναι γραμμένα στην απλοϊκή δημοτική γλώσσα που μιλούσε ο Μακρυγιάννης και που μιλάμε, που λέει ο λόγος, μέχρι τα σήμερα.
Δηλαδή, πώς αντιλαμβάνονταν την ελληνικότητα τους τότε;
Η ελληνικότητα είναι πρώτα απ΄όλα ελληνόγλωσσία και ελληνοφωνία, έπειτα μια συνείδηση συνέχειας ιστορικής, αλλά αυτοί που το κάνουν λέγονται Ρωμιοί. Μάλιστα υπάρχουν ένα σωρό κείμενα που μιλούν για καθαρούς Ρωμαίους, γιατί αυτοί που ήτανε στα σύνορα και οι οποίοι στα μεν βόρεια έχουνε επαφή με τους σλάβους, στα δε ασιατικά με τους Άραβες, είναι μιξοέλληνες ή μιξοβάρβαροι, ενώ οι καθαροί Έλληνες, οι καθαροί Ρωμαίοι είναι αυτοί της Πόλης. Οπότε ελληνοφωνία από τη μια μεριά και συνείδηση της ιστορικής συνέχειας, αυτά τα δύο κάνουν κατά κάποιο τρόπο μία πτυχή της ταυτότητας της βυζαντινής η οποία όμως πάνω από όλα είναι -και το υπογραμμίζω- η συνείδηση έθνους χριστιανών. Το λέει ο ίδιος ο Λέων ο 6ος στα τακτικά του ότι «αγωνιζόμεθα υπέρ των αλυτρώτων αδελφών ως έθνος χριστιανών» οπότε χριστιανοί ελληνόφωνοι με ρωμαϊκή καταβολή όσον αφορά τα διοικητικά πράγματα.

Αυτή είναι η ρωμιοσύνη την οποία αποποιηθήκαμε μολονότι είναι σύγκαιρη της ιστορίας. Όπως γράφει και ο Μιχαηλίδης ο ποιητής ο Κύπριος την αποποιηθήκαμε, γιατί όπως δεν ελευθερώσαμε την κοιτίδα του γένους, την Πόλη, είπαμε κάνοντας πρωτεύουσα ένα λασποχώρι τότε το 1830, ότι είμαστε απόγονοι του Περικλή και έκτοτε ούτε ένα κείμενο βυζαντινό δεν διδάσκεται στα σχολειά. Όλοι ξέρουν το Έρως ανίκατε μάχας και τα λοιπά αλλά κανένας δεν ξέρει τι εστί Άννα Κομνηνή, τι εστί Ατταλειάτης, τι εστί Προκόπιος και τα λοιπά και τα λοιπά…

Μα και όταν μας ιδρύουν το κράτος προσπάθησαν να εξαλείψουν τα 1000 χρόνια Βυζαντίου και ο Κοραής πήγε να φτιάξει μια άλλη γλώσσα καθαρή. Πίστεψαν πως για να γίνουμε Έλληνες θα πρέπει να γίνουμε πρώτα Δυτικοί.
Αποφεύγω ως ιστορικός να λέω ποιό ήταν το σκεπτικό τους, Δεν ξέρουμε τίποτα. Το μόνο που ξέρουμε από τον Κοραή είναι ότι είπε πως με το να θεωρούν οι Έλληνες τον εαυτό τους απόγονο του Μιλτιάδη και του Λεωνίδα θεωρούν ότι 400 χρόνια ήταν αιχμάλωτοι και όχι δούλοι. Έχουμε αυτή την η ρετσινιά των 400 χρόνων. Aυτά τα 400 χρόνια βάζουν σε παρένθεση και όπως δεν έχουν και την Πόλη, δεν ξέρουν το Βυζάντιο, γιατί Κωσταντίνουπολη ίσον Βυζάντιο. Ή την ξέρεις ή δεν την ξέρεις. Οι Ρουμάνοι έχουν κάνει την αγιοποίηση της Κωσταντίνουπόλης. Eάν πάτε στο Κουμόρο, στο Βορονέτς, θα δείτε ότι έχουν την άλωση της Κωσταντινουπόλεως ως εικόνα. Ο μόνος ο οποίος κάνει ακριβώς την ίδια προσπάθεια είναι ο Μακρυγιάννης. Όταν παραγγέλνει τους 23 πίνακες για τις μάχες της απελευθέρωσης στον Παναγιώτη Ζωγράφο, τί του λέε; Ο πρώτος πίνακας είναι η Άλωση της Πόλης. Άρα από εκεί αρχίζουμε, από την Άλωση της Πόλης γίνομαστε οι νεοέλληνες και ο Μακρυγίαννης το ξέρει καλύτερα από τον καθένα.

Να ακόμη ένα πρόβλημα: η ίδρυση το ελληνικού κράτους αφήνει πολλούς Έλληνες απ΄έξω. Και έχουμε και μια Μικρά Ασία…
Μια στιγμή, μια στιγμή, εδώ είναι το μεγάλο πρόβλημα. Η αρχαία ιστορία αθηνειάζει, η νεοτάτη ιστορία πελοποννησιάζει, η δε μεσαιωνική ιστορία βυζαντινίζει. Δηλαδή τι θέλω να πω, δεν υπάρχει διασπορά τότε, υπάρχει ρήξη της οργανικής συνέχειας του ελληνισμού. Δηλαδή απελευθερώνεται ένα μικρό κομμάτι του ελληνισμού, τα κατωτικά που λέγαν οι βυζαντινοί. Οπότε ο ελληνισμός δεν ταυτίζεται με τον ελλαδισμό και αυτή η μη ταύτιση του ελληνισμού με τον ελλαδισμό, αν μπορώ να το πω έτσι και κυρίως των πρώτων χρόνων της απελευθέρωσης δημιουργεί δύο πράγματα: πρώτον, τη Μεγάλη Ιδέα και δεύτερον, τον πόλεμο υπέρ αλυτρώτων και τις χαμένες πατρίδες. Και αυτές οι χαμένες πατρίδες… η εμφάνιση του συγκεκριμένου όρου για πρώτη φορά είναι από τον Μιχαήλ Παλαιολόγο, όταν φτάνει στην Πόλη το 1261 ενα χρόνο μετά την απελευθέρωση από τους Φράγκους και την ξαναχτίζει και κάνει τότε τον αετό δικέφαλο. Δεν ήταν ποτέ ο βυζαντινός αετός δικέφαλος, για να βλέπει και Ανατολή και Δύση, τότε λέει “θα ανακτήσουμε τας χαμένα πατρίδας”, όπως έγινε με την Πόλη την οποία άλλωστε είχαμε χάσει, “εξαιτίας των δικών μας αμαρτιών” που λέει και ο Λάσκαρης. Οπότε είχαμε την ίδρυση της Μεγάλης Ιδέας και μετά τη συνεχή συρρίκνωση του βυζαντινού ελληνισμού. Η τελευταία συρρίκνωση βέβαια είναι το 1922, η οποία συρρίκνωση είναι και το τέλος ακριβώς της Μεγάλης Ιδέας.
Έχουμε τουλάχιστον δύο ημερομηνίες ορόσημα, 1204 και 1453 και όπως υποστηρίζουν αρκετοί ιστορικοί φαίνεται πως υπάρχει μια σύγκρουση μεταξύ αυτού που ονομάζουμε Δύση και ελληνισμού και πως ο Δυτικός πολιτισμός δημιουργήθηκε contra graecorum.
Ε, δεν τα αφήνουμε αυτά…Πάντα στο επίκεντρο εμείς; (γέλια) Όταν το 476 καταστρέφεται το δυτικό ρωμαϊκό κράτος τί γίνεται; Αρχίζουν Γότθοι, Βησιτγότθοι, Φράγκοι, Σάξονες και άλλοι και κάνουν τις επιδρομές τους. Κάποια στιγμή η μόνη εξουσία η οποία είναι ενωποιός εις τη Δύση είναι ο Πάπας, είναι η θρησκεία. Αυτή η θρησκεία είναι που κάνει και τους μεγάλους πολέμους, όταν κάνει τις σταυροφορίες και φτάνει μέχρι την Αίγυπτο και παρακάτω. Περίμενε και εκείνος ο κακομοίρης ο Αλέξιος ο Κομνηνός να έρθουν οι σταυροφόροι για να απελευθερώσει την Νίκαια και ένα σωρό πόλεις που είχαν πάρει οι Τούρκοι. Ευτυχώς τις ελευθερώσανε και του τις δώσανε. Να τα αφήσουμε αυτά. Το μόνο είναι ότι η Δύση εκμεταλλεύθηκε πάντοτε την Ανατολή, πάντοτε. Και όπως λέω συχνά η Ανατολή της Δύσης είναι η Δύση της Ανατολής.

Πώς όμως μας εκμεταλλεύθηκαν. Είναι λίγο σαν να λέμε μας εκβίασαν. Δηλαδή οι Νορμανδοί έχουν πάρει την Κέρκυρα, τη Ζάκυνθο,την Κεφαλονιά, το Φισκάρδο, μέχρι το 1185 έχουν πάρει τη Θεσσαλονίκη, έχουν καταστρέψει Θήβες, πράγματα θάματα. Και οι βυζαντινοί κάνουν τις συμμαχίες με τους Βενετούς γιατί οι βενετσιάνοι δεν θέλουν να αποκλειστούν, καθώς οι Νορμανδοί έχοντας το Δυρράχιο και έχοντας και το Μπάρι, ήλεγχαν την κάθοδο των βενετσιάνων στη Μεσόγειο. Όμως, έχουν συμφέρον οι βενετσιάνοι να βοηθήσουν τους βυζαντινούς, προκειμένου να διώξουν τους Νορμανδούς από την ανατολική ακτή. Τότε είναι που αρχίζουν τα περίφημα προνόμια που δίνουν οι βυζαντινοί σε όλη την Ιταλία. Είναι μια εποχή όπου υπάρχει οικονομική και στρατιωτική υποδούλωση. Ξέρετε, το σχίσμα του 1054 δεν το είχε καταλάβει ψυχή και αν δεν υπήρχε ένα κείμενο, ένα μόνο, δηλαδή ο Επιτάφιος του Ψελλού, για τον Μιχαήλ τον Κελουράλιο τον πατριάρχη, δεν θα ξέραμε ότι είχε γίνει σχίσμα. Αργότερα αρχίζουν να τονίζονται οι διαφορές όπως με τους ιερείς, π.χ. εάν έχουν γένια ή δεν έχουν κτλ.
Στην άλωση όμως τι γίνεται; Γιατί υποστηρίζεται πως επιλέχθηκε ο Τούρκος…

Όχι, όχι, όχι! Εδώ τώρα θα κάνουμε μεγάλη δουλειά! Όταν αρχίζουν οι Τούρκοι να καταλαμβάνουν την Μικρά Ασία, είμαστε στον 14ο αιώνα. Έχουμε το 1391 ακόμη τη Φιλαδέλφεια ελεύθερη. Η Φιλαδέλφεια η οποία είναι μεταξύ της Σμύρνης και της Κιουτάχειας, είναι ένα ελεύθερο σχεδόν κρατίδιο με τον Θεόληπτο τον μητροπολίτη της και δίνει κάτι φόρους στους Τούρκους οι οποίοι έχουν κατακλύσει όλη την αυτοκρατορία. Οι Οθωμανοί είναι λιγότερο ισχυροί απ΄όλους και γιατί γίνονται ισχυροί; Γιατί είναι απέναντι από την Πόλη και μπορούν και περνούν απέναντι. Όμως δεν είναι αυτοί που έχουν περάσει πρώτοι απέναντι. Πρώτοι είναι οι Γιαξή.
Το 1321 υπάρχει η μαρτυρία ενός βυζαντινού που πάει από την Πόλη να δει τον πεθερό του στα Γανοχώρια και στη διαδρομή βλέπει κατεστραμμένες εκκλησίες από τους Τούρκους. Όμως ποιοί είναι αυτοί οι Τούρκοι, εφόσον οι Οθωμανοί περάσαν απέναντι το 1355 όταν έγινε ο σεισμός της Καλλίπολης. Είναι οι Γιαξήδες (Γιαξή) οι οποίοι περνούν μαζί με τους Καταλανούς, που έχουν πάρει την Έφεσο, αυτούς δηλαδή που έχουν έχουν φέρει οι βυζαντινοί εναντίον των Τούρκων. Τα κάνουν δηλαδή οι Καταλανοί πλακάκια με τους Τούρκους και έτσι οι Τούρκοι πάνε προς τα πάνω και οι Καταλανοί φτάνουν μέχρι την Αθήνα και κάνουν καταλανικό κράτος. Οπότε η μέριμνα των βυζαντινών εκείνη την εποχή είναι η άμυνα εναντίον των Τούρκων, όμως δεν τα καταφέρνουν. Κάνουν παρά φύσιν συμμαχίες.
Αλλά όταν επί Μανουήλ Παλαιολόγου γίνεται η μεγάλη εκστρατεία εναντίον της Πόλης, ο Ιωάννης, ο γιος του Μανουήλ, ζητά από τον πατέρα του να κάνουνε αντίσταση εναντίον των Τούρκων. Απαντά α ο Μανουήλ: “ού χρείαν έχομεν αυτοκράτορος αλλά οικονόμου”, δηλαδή μας χρειάζεται οικονόμος και όχι αυτοκράτορας. Έχει έχει γίνει η συρρίκνωση της συρρίκνωσης, τους έχει μείνει μόνο η Πόλη και αυτή πως… Έχουν κατέβει οι Βλάχοι και τα αλβανικά φύλα προς τη Θεσσαλία, ο Μυστράς είναι αποκομμένος, η Τραπεζούντα έχει τη δική της αρχή, η Νίκαια έχει καταστραφεί από τους Τουρκομάνους. Δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα και η μόνη αντίσταση που γίνεται είναι, θα λέγαμε, νοητική.

Ο Κωνσταντίνος ο Παλαιολόγος καταλαβαίνει ένα πράγμα, ότι αν δεν τον βοηθήσει η Δύση δεν μπορεί να κάνει τίποτα. Έτσι, για να πετύχει την βοήθεια της Δύσης, κάνει την Ένωση, με αποτέλεσμα ο Γεννάδιος Σχολάριος και οι ανθενωτικοί να προβούν σε ανάθεμα. Τοιχοκολλούν ανάθεμα εναντίον του Κώνσταντίνου, όταν αυτός βρίσκεται στις επάλξεις του Αγίου Ρωμανού. Δίπλα του βρίσκεται ο Τζουστινιάνι ένας Γενοβέζος καθολικός με 800 άντρες και ο Ισίδωρος Μητροπολίτης του Κιέβου, Έλληνας ο οποίος έχει γίνει καθολικός και έχει σταλεί από τον Πάπα. Ο Τζουστινιάνι σκοτώνεται και ο Κωνσταντίνος φωνάζει «δεν θα βρεθεί κανένας χριστιανός να μου πάρει το κεφάλι;».
Πού είναι η εκκλησία, πού είναι η εκκλησία; Και ο Νοταράς, ο αρχηγός του στόλου, λέει το περίφημο: «προτιμώ καφτάνι Τούρκου πάρα παπική τιάρα». Και όταν ο Μωάμεθ μπαίνει στην πόλη και επί τρεις ημέρες ψάχνει να βρει που είναι κρυμμένοι οι στρατιώτες, γιατί δεν έχει καταλάβει ότι τέτοια αντίσταση γίνεται από τους πέντε που έχουν σκοτωθεί εκεί πάνω στις επάλξεις, αυτό που κάνει είναι να χρίσει τον Σχολάριο αρχηγό του Μιλιέτ! Δηλαδή όλης της ορθοδοξίας, Βούλγαρους, Σέρβους κτλ, και τί κάνει η εκκλησία; Σώζει τα βουκάφια δηλαδή την περιουσία της. Πείτε μου, πού είναι η αυτοκρατορική περιουσία;
Δηλαδή ο ρόλος της εκκλησίας είναι τόσο αρνητικός;
Να καταλάβουμε γιατί η εκκλησία έχει το δικέφαλο αετό, από πού και ως πού, ποιός κληρονομεί το δικέφαλο αετό, είναι άγιος ο αετός; Όχι, είναι η εξουσία η βυζαντινή και όλα αυτά με τη σύμφωνη γνώμη των Τούρκων. Αλλά κατάφερε η εκκλησία δύο πράγματα: πρώτον να πει αυτό που που σας έλεγα πριν για το Διαφωτισμό και δεύτερον να μιλήσει για κρυφά σχολειά. Ποιά κρυφά σχολειά; Όταν έχουμε τόσες βιβλιοθήκες, τόσους σοφούς, όταν έχουμε έγγραφα της εποχής που λένε για τα σχολειά που υπήρχαν …αν τα βάλουμε κάτω θα δούμε ότι δεν είναι τα σχολεία της Πόλης και της Σμύρνης μονάχα, αλλά είναι και τα ρουμελιώτικα σχολειά και πολλά άλλα. Ποιά κρυφά σχολεία; Ίσως να υπήρχαν περιοχές όπου ο αγάς να αντιδρούσε και να εμπόδιζε τη λειτουργία τους και σε αυτη την περίπτωση πηγαίνανε τα παιδιά τους, όπως και οι βυζαντινοί, στα μοναστήρια για να μάθουν γράμματα. Αλλά να μην μιλάμε για το κρυφό σχολειό και το μοναστήρι που έσωσε την Ελλάδα, όλα αυτά είναι υπερβολές.

Υπάρχει και υποστηρίζεται η άποψη ότι η Δύση δεν βοήθησε, ότι ήταν ανθελληνική.

Τι ανθελληνική, όταν έπεσε η Πόλη μέχρι και ο Πάπας δάκρυσε. Ένας Πολωνός έγραψε πως «έγινε η χριστιανοσύνη μονόφθαλμος». Επίσης έχουνε κάνει τόσες σταυροφορίες εναντίον των Τούρκων (contra turkus) και άλλωστε δεν έχουνε και τα μέσα, μη ξεχνάτε ότι η μια δύναμη μετριέται με την άλλη.

Εξακολουθώ να νομίζω ότι υπάρχει κάποια κάποια κόντρα μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Ακόμη και πριν μερικά χρόνια όταν ξεκίνησαν τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Μουσείου δεν συμπεριέλαβαν το Βυζάντιο και, εάν δεν απατώμαι, άλλαξε η στάση τους έπειτα από δική σας παρέμβαση.
Εντάξει, αυτό τελείωσε, έπειτα από το βιβλίο μου έγινε μεγάλος ντόρος και ξέρετε είναι το μοναδικό βιβλίο που έχω γράψει στα εγγλέζικα, «The making of Europe». Το έστειλα τότε σε όλους τους ευρωβουλευτές. Υπεύθυνος της επιστημονικής επιτροπής του Μουσείου της Ευρώπης στις Βρυξέλλες ήταν ο Ελί Μπαρναβί, ο οποίος είναι πολύ καλός επιστήμονας εβραϊκής καταγωγής και ο όποιος, τέλος πάντων, έβγαλε έξω και τους Άραβες και ήθελε να ξεκινά η Ευρώπη από τον Καρλομάγνο. Όμως μετά το βιβλίο μου και την κινητοποίηση που υπήρξε, αυτά τελείωσαν.
Γιατί υπάρχει αυτός ο φόβος και η αντιπαλότητα του Έλληνα με τον Ευρωπαίο, γιατί αυτή η καχυποψία. Θέλουμε να είμαστε στην ΕΕ και από την άλλη αντιδρούμε…
Είναι το αντιλατινικόν μίσος. Δηλαδή από το 1204 και μετά αρχίζει η Πόλις να μη λέγεται πια νέα Ρώμη, είμαστε ανθενωτικοί αν θέλετε ορθόδοξοι, η ορθοδοξία διατηρεί όλο το αντί λατινικό, αντιδυτικό, αντί προτεσταντικό μίσος. Έρχεται ο Πάπας εδώ και δεν τον αφήνουν να πάει στον Άθω, άγρια πράγματα δηλαδή. Το μεγάλο διαζύγιο λοιπόν είναι το 1204. Αλλά να ξέρετε ότι αν δεν υπήρχε η Ευρώπη, δεν θα υπήρχαν οι διανοούμενοι οι οποίοι κάνανε τη Φιλική Εταιρεία και όλοι αυτοί που κατάφεραν στη συνέχεια να ορθοποδήσει ο τόπος. Είμαστε αυτό που μας συμφέρει. Έχουμε καταντήσει να κάνουμε την ιστορία με λέξεις που μας συμφέρουν. Δεν μας βοηθάνε οι Ευρωπαίοι, μας εκμεταλλεύονται, δεν είναι η τρόικα, είναι οι θεσμοί, δεν είναι το μνημόνιο, είναι το πρόγραμμα, δεν είναι φόροι, είναι τα ισοδύναμα. Αυτά είναι πράγματα που μας βάζουν πάντα εναντίον του φταίχτη και ποιός είναι για εμάς ο φταίχτης; Είναι πάντα η μεγαλύτερη δύναμη, πάντοτε αυτοί από τους οποίους εξαρτώμαστε και ξεχάσαμε ότι, εάν δεν ήταν οι φιλέλληνες, οι μεγάλες δυνάμεις, δεν θα υπήρχε από το 1830 η Αθήνα αλλά ίσως να ήταν ο Ιμπραήμ ακόμη εδώ…
Σήμερα υπάρχει πρόταση που να μας βοηθά να ξεφύγουμε από αυτή τη μειονεξία που έχουμε; Επαναφέρω και πάλι το ερώτημα: πώς μπορούμε να βρούμε την ταυτότητά μας;
Απλώς να γίνουμε αυτό που είμαστε.
Τι είμαστε;
Είμαστε η δουλειά μας, τι κάνουμε, όχι τι κάναν οι άλλοι για μας, ούτε τι κάνει ο διπλανός μας. «καθείς εφ' ω ετάχθη».
Το γεγονός ότι είσαστε Ελληνίδα σας βοήθησε στη σταδιοδρομία σας;
Για να γίνω καθηγήτρια στη Σορβόννη πριν το 1967, έπρεπε να κάνω 123 επισκέψεις σε όλους καθηγητάδες. Ο τότε κοσμήτορας της Σορβόννης μου λέει:«κυρία Αρβελέρ πείτε τους ότι είσαστε Ελληνίδα» και τον ρωτάω για ποιο λόγο. Αυτό που μου απάντησε ήταν: «για να μη σας πάρουνε για Ρουμάνα ή κάποια άλλη εθνικότητα». Άρα ήταν ένα πλεονέκτημα. Άλλο ζήτημα τι έγινε μετά. Το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετώπισα ήταν ότι ήμουν γυναίκα. Όπως και να έχει, περνούν τα χρόνια και γίνομαι πρύτανης και καγκελάριος των Παρισίων, δηλαδή όλων των πανεπιστημίων και με ρωτάει ο Πάπας, ο οποίος ήταν Πολωνός, πόσοι Πολωνοί φοιτούν στη Γαλλία,τι κάνουν κτλ. Οπότε λέω εγώ στα παιδιά, άντε βρε παιδιά βρείτε πόσοι ξένοι είναι, τι κάνουν και πάει λέγοντας. Και αρχίζουν και φτάνουμε και στους Έλληνες και μου λένε ότι είναι τελευταίοι και μην ακούσω το άλλο ψέμα ότι είμαστε οι καλύτεροι της παρέας.
«Βρε παιδιά, τελευταίοι; Ξεχάσατε ότι είμαι Ελληνίδα; »«Το μόνο κοπλιμέντο που μπορούσαμε να σας κάνουμε μου είπαν». Τριάντα χρόνια μετά σ΄ένα ταξί μέσα ο οδηγός, ο ταξάτορας λέει πως πρέπει να βοηθήσουμε τους Ισπανούς που έχουν πρόβλημα ,όχι σαν τους Έλληνες. «Βρε συ του λέω και εγώ Ελληνίδα είμαι…» «Α, μα εσείς είσαστε η εξαίρεση».
Πώς θα ξεφύγουμε από αυτό;
Ακούστε, εγώ κράτησα την προφορά μου στα γαλλικά, ούτε να κάνω τη Γαλλίδα ούτε τίποτα…Είμαι πρύτανης όλων των πανεπιστημιών και μου τηλεφωνούν ένα βράδυ Κυριακής από το Παρίσι έξι, το μεγαλύτερο τεχνολογικό Πανεπιστήμιο, ότι είναι αναρχικοί σε μια αίθουσα και σπάνε τα πάντα. Τους λέω «πέστε μου πού ακριβώς» και τηλέφωνω στον αρχηγό της γαλλικής αστυνομίας, όχι του Παρισιού αλλά στον επικεφαλής όλης της γαλλικής αστυνομίας και του λέω: «Θα πάτε στο τάδε μέρος και δεν θα τους διώξετε, θα τους συλλάβετε, θα τους περάσετε από αυτόφωρο και θα τους κλείσετε μέσα» και μου λέει «κυρία Αρβελέρ ευτυχώς που κρατήσετε την προφορά σας γιατί έτσι ξέρουμε οτι είστε εσείς που τηλεφωνείτε και είμαστε σίγουροι ότι αύριο θα μας δώσετε και τη διαταγή γραπτώς». Πήγαν τους πιάσανε και δεν κουνάει ψυχή πλέον. Φυλακή, όχι σαχλαμάρες
Έχετε ελπίδα για τον τόπο;
Μεγάλη…Θα σας πω γιατί (γελάει) θα το πω... Υπάρχουν τα νέα παιδιά, αυτά τα νέα παιδιά, ούτε ιστορία ξέρουν, ούτε θέλουν να ξέρουν, οπότε αυτοί θα αρχίσουν από την αρχή, γιατί αυτός ο τόπος πρέπει τώρα να αρχίσει από την αρχή. Και όπως υπάρχει μια γενιά ολόκληρη, που δεν έχει καμία σχέση με τα προηγούμενα για πολλούς λόγους, είτε επειδή είναι εναντίον των γονιών τους, είτε επειδή είναι υπέρ της τεχνολογίας, είτε επειδή δεν ξέρουν τίποτα και λένε ότι τα ξέρουν όλα, ε αυτοί δεν μπορεί να πάνε χαμένοι. Στην καινούργια εποχή κάτι θα κάνουνε.
Η γαλλίδα εκπαιδευτικός και δημοσιογράφος, η Νατάσα Πολονύ μιλάει για αυτά τα παιδιά που μπορεί να έχουν πτυχία, να μιλάνε γλώσσες και να μην ξέρουν ιστορία και άλλα βασικά πράγματα και τους αποκαλεί μορφωμένους βάρβαρους.
Ναι, αλλά δείτε όταν ανακαλύφθηκε η τυπογραφία, είχαν πει το ίδιο και για αυτούς που τύπωναν βιβλία και δεν τα έκαναν χειρόγραφα. Αυτό δεν με νοιάζει. Μια μέρα μου λένε οι Σαρακατσαναίοι εδώ, «Εμείς έχουμε την αρχαία γλώσσα ακόμη» και τους απαντώ «Απόδειξη ότι δεν έχετε προοδεύσει».
Κάπου έχετε πει ότι οι φοιτητές σας κάθε 29η Μαΐου σας έστελναν συλλυπητήρια μηνύματα για την πτώση της Πόλης…
Ναι! Ναι! Και εδώ όταν ρωτώ παιδιά τι έγινε στις 29 Μαΐου… Ξέρετε τι άκουσα κάποτε; «Γιορτάζουμε την πτώση της Πόλης». Μου είπε «Γιορτάζουμε την πτώση της Πόλης». Ο μόνος που ήξερε και μου είπε «Γιορτάζουμε».

Μα αυτό που μου λέτε τώρα δεν έρχεται σε αντίθεση με αυτά που μου λέγατε πριν για τα νέα παιδιά για τη νεολαία; Δεν σας πληγώνει αυτό;
Εμένα με πληγώνει, αλλά αυτόν όχι (γελάει)! Ήταν περήφανος που ήξερε τι έγινε.

Θα μας πάνε μπροστά αυτοί;
Δεν είναι το θέμα να μας πάνε μπροστά, αλλά να μας πάνε αλλού. Γιατί μπροστά; Μπροστά από πού; Την έννοια της προόδου να τη σταματήσουμε είναι αντιιστορική. Αλλού, αλλά ζωντανοί και όρθιοι και όπως λέω καμιά φορά: «Παιδιά κοιτάξτε να είστε ορθοί και όρθιοι με τα πόδια στη γη και τα μάτια στον ουρανό και είμαστε Ρωμιοί γιατί είμαστε η μόνη αυτοκρατορία που έκανε ο ελληνισμός και την απαρνήθηκε για ένα μικρό ελλαδισμό».

Η Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ (γενν. 29 Αυγούστου 1926) είναι Ελληνίδα βυζαντινολόγος ιστορικός. Υπήρξε η πρώτη γυναίκα πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης το 1967 και η πρώτη γυναίκα πρύτανις του Πανεπιστημίου της Σορβόννης στην 700 χρόνων ιστορία του, το 1976. Στη συνέχεια ανακηρύχθηκε πρύτανης του πανεπιστημίου της Ευρώπης. Επίσης Πρόεδρος της Επιτροπής Ηθικής του Εθνικού Κέντρου για την Επιστημονική Έρευνα (Γαλλία), του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου των Δελφών (Ελλάδα) και Επίτιμη Πρόεδρος της Διεθνούς Επιτροπής Βυζαντινών Σπουδών. Διετέλεσε Πρόεδρος του Πανεπιστημίου Παρισίων, Πρύτανις των Πανεπιστημίων των Παρισίων, και Πρόεδρος του Κέντρου Georges Pompidou-Beaubourg. 

Καληνύχτα μας, αυτός ο κόσμος δεν θ' αλλάξει ποτέ..


του Θάνου Οικονομόπουλου 
Λέχθηκε προφητικά, μα και λίγο σαν ξόρκι, εκείνη την κολασμένη Τρίτη, 11 Σεπτεμβρίου του 2001, όταν ο κόσμος ολόκληρος έβλεπε σε ζωντανή σύνδεση την κατάρρευση των Δίδυμων Πύργων. Το λέγαμε, ως διαίσθηση και φόβο περισσότερο, χωρίς πραγματικά να συνειδητοποιούμε ότι εκείνο το σημαδιακό χτύπημα, έφερνε και την κατάρρευση της αμεριμνησίας, της ανεμελιάς, του παραμυθιού πάνω στο οποίο βασίζαμε και σχεδιάζαμε μέχρι τότε την ζωή μας...
Κάποιοι, δόλια και με δευτερογενείς σκέψεις, πίστεψαν ότι με τον “Πόλεμο εναντίον του Κακού”, τον τρόπο που τον οργάνωσαν και τα όσα... “παράπλευρα” συνδέθηκαν μ' αυτόν, θα ξεμπέρδευαν μια και καλή με την χειρότερη μορφή τρομοκρατίας, του θρησκευτικού και πολιτισμικού φανατισμού. Και θα εξασφάλιζαν επί μακρόν, το πάνω χέρι που θεωρούσαν ότι έχουν στον κόσμο που έλεγχαν.
Κάποιοι άλλοι, στρατεύτηκαν στην άποψη ότι η βία, έστω και ως απάντηση, φέρνει μόνο βια, επέμεναν στην πολιτική των “ανοικτών συνόρων”, ενός ανάμεικτου πολύ-πολιτισμικού κόσμου στον οποίο η αγάπη, η αλληλεγγύη και η ανθρωπιά θ' αποδεικνύονταν ικανές ν' αφοπλίσουν την φύση του ανθρώπου, η οποία έχει αποδειχθεί ιστορικά ότι είναι “πόλεμος όλων εναντίον όλων”. Μια φύση, που ούτε η δημιουργία του Λεβιάθαν, του κράτους με τους νόμους του, κατόρθωσε ν' αλλάξει. Απλώς, ορίζει την παρανομία (κατά εποχή, τόπο και κοινωνικές συνθήκες...), και την τιμωρεί. Δεν μπορεί να την αποτρέψει...
Η βία, (ατομική, κοινωνική αλλά και κρατική) και η τρομοκρατία, συνοδεύουν ως αναπόσπαστο στοιχείο την πορεία του ανθρώπου πάνω στην Γη. Απλώς σήμερα, με την ουσιαστική εκμηδένιση των αποστάσεων, την παγκόσμια μετάδοση των γεγονότων σ' ελάχιστα λεπτά από την στιγμή που προκύπτουν, μ' αποτέλεσμα την δημιουργία εντυπώσεων και συναισθημάτων πανικού, φόβου, μίσους (αλλά και θαυμασμού...) ανά την υφήλιο, την απογείωση της τεχνολογίας που επιτρέπει στον τελευταίο φανατικό να γίνεται κάτοχος “φοβερών μυστικών” και να διαθέτει πρόσβαση σε όπλα και μεθόδους ολέθρου, η τρομοκρατία, ως φιλοσοφία αλλά και ως πράξη, κυκλοφορεί και διαδίδεται σαν τον αέρα. Ανέλεγκτα...
Εδώ βρίσκεται σήμερα, η Ευρώπη, η Δύση, ολόκληρος κόσμος. Γιατί, είναι αφέλεια να πιστεύει η όποια χώρα ότι εξαιρείται, δεν αποτελεί στόχο, είναι “ασφαλής”. Η τρομοκρατία έχει πάψει προ πολλού να απειλεί ως επιδημία. Έχει μετεξελιχθεί σε πανδημία, που ξεπερνάει τα όποια γνωστά “εμβόλια” και τις συμβατικές θεραπείες.
Ο δυτικός τρόπος ζωής, οι αρχές και οι αξίες του -μ' όλα τα λάθη και τις υπερβολές που ιστορικά έχουν καταγραφεί- απειλείται. Και τούτη την ώρα, δεν υπάρχουν περιθώρια... διαλογικών συζητήσεων περί του ποιος “ήρξατο χειρών αδίκων...” και επιμερισμού ευθυνών. Δυστυχώς, βρισκόμαστε σε πόλεμο, και για τέτοιες “πολυτέλειες”, δεν υπάρχουν χρονικά περιθώρια. Και μάλιστα σ' ένα πόλεμο αντισυμβατικό, που είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε από μειονεκτική θέση. Ο εχθρός, δεν είναι ορατός, ευδιάκριτος. Κι' έχει υπέρ του ένα καταλυτικό πλεονέκτημα: δεν νοιάζεται για την ζωή του. Ο θρησκευτικός φανατισμός του, τον έχει γαλουχήσει έτσι, ώστε να θεωρεί την θυσία του, τον θάνατό του για τον “ιερό σκοπό”, εξαγνισμό και εισιτήριο για τον παράδεισο. Ένα τέτοιο εχθρό, πως να τον αντιμετωπίσει ο διαφωτιστής δυτικός;
Ζούμε σε μιαν άλλη, αδιανόητη μέχρι “χθες” εποχή. Σ' έναν άλλο κόσμο, που μόνο στους πιο φρικτούς εφιάλτες μας μπορούσαμε να φαντασθούμε ότι θα βιώσουμε. Ασφάλειες, βεβαιότητες, δεδομένα, εξανεμίσθηκαν. Ο τρόμος για το αδιανόητο, μέχρι χθες, σκιάζουν την ύπαρξή μας. Έννοιες, αλλά και βιώματα, τύπου “Ευρωπαίος”, ανοιχτά σύνορα, αλληλεγγύη, κατανόηση και ανοχή στο “διαφορετικό”, χάνονται από την πραγματικότητά μας.
Και για μας εδώ, στην υπό σήψη Ελλάδα, ευχές και ελπίδες για επαναπροώθηση ή μετεγκατάσταση των χιλιάδων ντεσπεράντος που στοιβάχθηκαν (και θα στοιβάζονται...) στη γη μας, θα πρέπει ν' αναπεμφθούν για το άδηλο μέλλον. Σε μια Ευρώπη που σήμερα, μετά το Λονδίνο, την Μαδρίτη, το Παρίσι και μόλις χθες τις Βρυξέλλες -την πρωτεύουσα της Γηραιάς!- ζει και κινείται στον αστερισμό του “ο σώζων εαυτόν, σωθήτω...”, μόνη παρηγορία απαντοχής, το “ο Θεός να βάλλει το χέρι του...”.
Και να' χει καλά τα παιδιά μας που ξενιτεύτηκαν. Για να ζήσουν, ν' αποφύγουν την μιζέρια και την σαπίλα της πατρίδας, σε χώρες “ευδαίμονες”, οι οποίες σήμερα είναι ευάλωτοι στόχοι της παγκοσμιοποιημένης παράνοιας... Τύχη να' χουν, και ώρα καλή.


Τετάρτη 23 Μαρτίου 2016


QUESTIONS FOR IMMEDIATE RESPONSE 

The March 22 terrorist attacks in Brussels have added urgency to a number of troubling questions within the geopolitical system. 

How can local authorities and everyday citizens help to protect themselves and others from attacks by grassroots terrorists?

Following the March 18 arrest of the last surviving Paris attack suspect near Brussels, will existing jihadist cells in Europe quickly carry out more attacks in a “use it or lose it” campaign?

How might the European Union – already erecting more border controls and emergency response measures – shift its thinking on the Schengen agreement?

What impact will these attacks have as European and Middle Eastern countries attempt to resolve the ongoing migrant crisis?

What realistic options exist to bring Syria’s civil war to a close?




Οι  τρομοκρατικές επιθέσεις της 22ας Μαρτίου στις Βρυξέλλες έχουν επείγοντα χαρακτήρα σε μια σειρά από ανησυχητικά ερωτήματα μέσα στο γεωπολιτικό σύστημα.

Πώς μπορούν οι τοπικές αρχές να βοηθήσουν τους πολίτες για να προστατεύσουν τον εαυτό τους και άλλους από τις επιθέσεις των λαϊκών τρομοκράτες ?

Μετά την σύλληψη την 18η του Μαρτίου του τελευταίου επιζώντα ύποπτου από την επίθεση στο Παρίσι  κοντά στις Βρυξέλλες,  υπάρχουν άλλα κέντρα τζιχάντ στην Ευρώπη που θα μπορούσαν να πραγματοποιήσουν γρήγορα περισσότερες επιθέσεις στην  "το κάνεις  ή το χάνεις" εκστρατεία ?

Πώς θα μπορούσε η Ευρωπαϊκή Ένωση – με την ήδη δημιουργία νέων συνοριακών ελέγχων και μέτρων αντιμετώπισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης – να αλλάξει το σκεπτικό της σχετικά με τη συμφωνία του Σένγκεν ?

Τι επιπτώσεις θα έχουν αυτές οι επιθέσεις στην Ευρώπη  και τις χώρες της Μέσης Ανατολής προσπαθώντας  να επιλύσουν την συνεχόμενη κρίση των μεταναστών ?

Τι ρεαλιστικές επιλογές υπάρχουν για να επέλθει ένα τέλος στον εμφύλιο πόλεμο της Συρίας ?


Τρίτη 22 Μαρτίου 2016



Η Ευρώπη σε “μεσαίωνα ανασφάλειας” πληρώνει την ανικανότητα των ηγετών της


Το “φρούριο” έπεσε πριν από ακόμη καν χτιστεί. Η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με την φρίκη της τρομοκρατίας. Της ισλαμικής τρομοκρατίας όπως όλα δείχνουν.
Η Ευρώπη έχει μπει για τα καλά στον “μεσαίωνα ανασφάλειας”! Εκεί την οδήγησαν άχρηστοι και ανίκανοι ηγέτες για να λέμε τα πράγματα με τ΄ όνομά τους! Οι ευρωπαίοι πολίτες φοβούνται να κυκλοφορήσουν και να ταξιδέψουν πληρώνοντας την ανικανότητα των ηγετών τους. Η Ευρώπη πληρώνει την απουσία της ,την αφωνία της ,την ανυπαρξία της από τις εστίες κρίσης που προκαλούν την φρίκη . Που ήταν και που είναι οι Ευρωπαίοι στην κρίση της Συρίας; Τι έχουν κάνει οι “ηγέτες” υπάλληλοι τραπεζών για να “σβήσει” η φωτιά που έχει ανάψει; Τι έχουν πράξει για το κίνδυνο των φανατικών ισλαμιστών; Πουθενά δεν είναι…
Είναι βέβαιο ότι θα κάνουν το λάθος να συνδέσουν το προσφυγικό με την φρίκη της τρομοκρατίας! Και θα συνεχίσουν απλά να χτίζουν…τείχη τα οποία όπως αποδείχτηκε σήμερα το πρωί στις Βρυξέλλες είναι χάρτινα! Αν το πρόβλημα δεν χτυηπηθεί στη ρίζα του,δυστυχώς θα πρέπει να παραδεχτούμε ότι κανένας μας δεν είναι ασφαλής. Και θα περάσουν πολλά χρόνια για να νοιώσουμε ασφάλεια.
Δυστυχώς επίσης είναι βέβαιο ότι το κλίμα ανασφάλειας στην Ευρώπη …θα παράξει χρήμα για πολλούς. Που θα σπεύσουν να εκμεταλλευθούν την ανασφάλεια και τον φόβο. Κι αυτό θα ρίξει κι άλλο νερό στο μύλο των φανατικών. Αυτοί θα σκοτώνουν και οι άλλοι θα πλουτίζουν.Στη μέση αθώοι πολίτες θα πληρώνουν με την ζωή τους!
Η Ευρώπη είναι σε κατάσταση αποσύνθεσης. Αν δεν σοβαρευτούν αυτοί που την κυβερνούν είναι βέβαιο ότι όσα έρχονται θα είναι πολύ χειρότερα απ΄ αυτά που ήδη ζούμε…
Militaire.gr

ΤΟ ΒΑΡΙΔΙ...



του Γ. Παπιδά

Νομίζω ότι ωρίμασαν πλέον οι συνθήκες να ασχοληθούμε με ένα δομικό πρόβλημα της κυβέρνησης Τσίπρα και αυτό δεν είναι άλλο από τον Καμένο...
Και δεν αναφέρομαι σε όλους τους μετέχοντες στο πολιτικό σχήμα Ανεξάρτητοι Έλληνες γιατί υπάρχουν και αξιόλογα στελέχη τα οποία θα μπορούσαν να προσφέρουν και ορισμένα από αυτά ήδη προσφέρουν στο κυβερνητικό σχήμα.


Συνήθως το ψάρι βρωμάει από το κεφάλι και το κεφάλι στην προκειμένη περίπτωση όχι απλώς βρωμάει αλλά ζέχνει απελπιστικά!!
Με τον Καμένο συνεταίρο δυστυχώς δεν κάνεις αριστερή πολιτική αλλά πολιτική παραμονής στην εξουσία και μόνο..


Αν ο μοναδικός σου στόχος είναι η πάση θυσία παραμονή στην καρέκλα υπάρχουν και άλλοι πρόθυμοι σύμμαχοι να σε στηρίξουν..
Όχι βρε αδερφέ ο καμένος ο Καμένος..
Τον ενόχλησε ο Μουζάλας και το ότι είπε Μακεδονία τα Σκόπια..


Ο Μουζαλας δεν είναι ένας τυχαίος υπουργός. Είναι ένας επιτυχημένος στον τομέα του υπουργός που κατάφερε και καταφέρνει να διαχειριστεί το μέγα θέμα των νόμιμων ή παράνομων μεταναστών με σχετική επιτυχία αναλογικά με τα μέσα που διαθέτει..
Τι έγκλημα λοιπόν έκανε ο Μουζαλας?
Είπε λέει τα Σκόπια Μακεδονία?
Ε και λοιπόν?
Όταν τα λέει η Μερκελ , ο Ομπαμα και ολοι οι άλλοι "φιλοι" και "συμμαχοι" τι κανει ο Πανουλης?


Παίζει playmobil με τα στρατιωτάκια του και στρώνει χαλιά μεταξωτά για να πατήσει στην άμμο της Σαλαμίνας...αυτός ο υπεράνω διαπλεκόμενος συνέταιρος του Αλέξη...
Κάνει την μια κωλοτούμπα μετα την άλλη σε πιο βασικά και καυτά θέματα όπως το ασφαλιστικό , το φορολογικό και της φτώχειας της ελληνικής κοινωνίας και βγάζει κορώνες αγανάκτησης επειδή ο πετυχημένος Μουζάλας τόλμησε να αποκαλέσει τα Σκόπια Μακεδονία .
Τι απύθμενη υποκρισία Θεέ μου!!


Απο την αρχή βέβαια της αλλοπρόσαλης συμμαχίας ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ υπήρχαν φωνές που στηλίτευαν την συνεργασία αυτη ως ετερόκλητη και καταδικασμένη σε ναυάγιο αργά ή γρήγορα..
Δυστυχώς ομως η ευτυχώς ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πέτυχε αυτοδυναμία σε καμια εκλογική αναμέτρηση με αποτέλεσμα να χρειάζεται δεκανίκι.


Την ιδια περίοδο το ΠΑΣΟΚ και η ΔΗΜΑΡ έμοιαζαν πολυ αποδυναμωμένοι και γεμάτοι απο ακραία μνημονιακά βαρίδια στους κόλπους τους οπως ο Βενιζέλος , ο Λοβέρδος και πολλά άλλα καλοπαίδια της διαπλοκής και των μνημονίων...


Αυτο το οποίο μπορεί να κάνει ο Τσίπρας στην παρούσα φάση και μέχρις ότου δούμε τι αποτέλεσμα θα έχουν οι διαπραγματεύσεις που κάνει με το κουαρτέτο των τοκογλύφων για ασφαλιστικό , φορολογικό, χρέος, είναι ένας γενναίος ανασχηματισμός μέσω του οποίου θα απομακρυνθούν οι διάφοροι καμένοι και θα προωθηθούν άφθαρτες και υγιείς δυνάμεις απο τα υπόλοιπα κόμματα της δημοκρατικής συμμαχίας και των ΑΝΕΛ ανα περίπτωση...
Μονο ετσι θα πάει παρακάτω το κάρο και μόνο έτσι θα ξεφορτωθεί τα βαρίδια τύπου Καμένου!!
Ειναι και αυτο μια ευκαιρία μπας και ξεκολήσουμε απο το βήμα σημειωτόν που κάνουμε τώρα διυλίζοντας τον κώνωπα και καταπίνοντας την κάμηλο .

Δευτέρα 21 Μαρτίου 2016


Αν δεν ακούμε, δεν μιλάμε, δεν 

ονειρευόμαστε, 

είμαστε ηττημένοι, από επιλογή μας


Του Αλέκου Α. Ανδρικάκη


Αν κλείσουμε τα μάτια, απλά δεν θα βλέπουμε.
Αν κλείσουμε τ’ αυτιά, μόνο να μην ακούμε μπορούμε.
Αν κοιμηθούμε με κλειστά παράθυρα, ο θόρυβος ίσως και να μην περνάει.
Αλλά δεν θα έχουμε σβήσει ό,τι υπάρχει εκεί έξω.
Δεν θα έχουμε καταφέρει να σταματήσουμε ό,τι τραυματίζει την κοινωνία σήμερα.
Αν δεν βλέπουμε και δεν ακούμε, δεν θα καταφέρουμε ούτε να βοηθήσουμε ούτε να αλλάξουμε το κακό.
Οι πεινασμένοι εκεί έξω θα γίνονται όλο και πιο πολλοί. Αλλά δεν θα τους ακούμε, ούτε θα τους βλέπουμε. Θα υπάρχουν όμως.
Οι άνεργοι νέοι, τα παιδιά μας, θα συνεχίζουν να στέκονται στην ουρά για ένα μεροκάματο των 15 ευρώ. Εμείς δεν θα τους βλέπουμε, ούτε θα ακούμε τις αγωνίες τους.
Όλο και περισσότερα πεινασμένα παιδιά θα λιποθυμούν στα σχολεία. Αλλά μακριά από τα μάτια και τ’ αυτιά μας.
Όλο και περισσότεροι γείτονες θα πηγαίνουν στα συσσίτια για ένα πιάτο φαγητό. Έξω, άρα μακριά από το παράθυρό μας.
Οι ουρές των νέων για μια θέση σε ένα εργοστάσιο του εξωτερικού, δεν θα μικρύνουν.
Αν κλείσουμε τα μάτια και τα’ αυτιά, δεν θα σταματήσουν οι αυτοκτονίες των απελπισμένων. Απλά δεν θα βλέπουμε το αίμα, ούτε θα ακούμε την κραυγή της απόγνωσης.
Αν κλείσουμε τα μάτια και τ’ αυτιά…
Τίποτε δεν θα αλλάξει. Ούτε αν περιμένουμε να τ’ αλλάξει ο άλλος. Πάντα ο άλλος…
Αν σταματήσουμε να ονειρευόμαστε, τότε έχουμε πεθάνει.
Το μεγάλο πρόβλημα δεν είναι απλά να ξυπνήσουμε, αλλά να πρώτα να έχουμε ονειρευτεί.
Αν κλείσουμε και το στόμα μας, τότε εκείνος που πιάνεται από τη δική μας φωνή για να μείνει ζωντανός, θα πεθάνει. Και θα φταίμε εμείς.
Αν δεν ακούμε, δεν μιλάμε, δεν ονειρευόμαστε, είμαστε ηττημένοι
Και ηττημένοι είμαστε η εύκολα λεία…
Και για τον κυβερνήτη που τα ξεπουλά όλα.
Και για τον ξένο κυβερνήτη που θέλει να τ’ αρπάξει όλα.
Και τον φασίστα που θέλει να ξεχάσουμε και να μας «σώσει». Σκοτώνοντας πρώτα τον μετανάστη, μετά τον ομοφυλόφιλο και μετά εμάς, που θα έχουμε πια καταλάβει τη μορφή της «σωτηρίας».
Αν κλείσουμε τα μάτια και τ’ αυτιά, απλά θα συνεχίσουμε ό,τι εγκληματικό κάναμε πριν.
Θα συνεχίσουμε να νοιαζόμαστε μόνο για τον εαυτό μας.
Θα συνεχίσουμε να συναλλασσόμαστε για να περάσουμε καλά.
Θα συνεχίσουμε να ψηφίζουμε τον κουμπάρο για βουλευτή. Επειδή είναι κουμπάρος κι όχι ικανός.
Θα συνεχίσουμε να λέμε, «ευτυχώς, απόλυσαν τον διπλανό κι όχι εμένα».
Θα συνεχίσουμε το κυνηγητό για μια θέση βολέματος, στην πλάτη του άλλου, του ικανού.
Θα συνεχίσουμε να ονειρευόμαστε ένα καλό αυτοκίνητο κι ένα σπίτι με πισίνα, ως ύψιστα «ιδανικά» της ζωής και του πολιτισμού που άλλοι έφτιαξαν κι εμείς ανεχτήκαμε.
Θα συνεχίσουμε να φτιάχνουμε μια Ελλάδα χωρίς αξίες, όπως την θέλουν εκείνοι οι ηγήτορες της μετριότητας, ξένοι και Έλληνες, απλά για να επιβιώνουν αυτοί, μέσα στο μέτρο και το ανάξιο.
Αν συνεχίσουμε να μην ακούμε, να μη μιλάμε, να μην ονειρευόμαστε, τότε θα γίνουμε μια κοινωνία της απάθειας. Της αδιαφορίας.
Αν δεν ακούμε, δεν μιλάμε, δεν ονειρευόμαστε, δεν θα μείνουμε για πολύ στην ασφάλεια που θεωρούμε ότι έχουμε.
Δεν θα είναι πάντα οι άλλοι που θα χάνουν τις δουλειές τους.
Δεν θα είναι πάντα οι γείτονες που θα τους κόβουν το ρεύμα.
Δεν θα είναι πάντα κάποιοι άλλοι που θα βρίσκονται στην απόγνωση.
Δεν θα είναι πάντα κάποιος άλλος που θα καλύπτει το άλλοθι της δικής μας ασφάλειας, της φοβίας και της απάθειας.
Κάποτε μπορεί να είσαι εσύ που δεν θα έχεις δουλειά.
Κάποτε μπορεί να σου κόψουν το δικό σου ρεύμα, όταν δεν θα έχεις να το πληρώσεις.
Κάποτε μπορεί να νιώσει ο ίδιος την ανθρώπινη θυσία μπροστά στο κέρδος, όταν θα πας στο νοσοκομείο και δεν θα έχουν καν τα στοιχειώδη να σε κάνουν καλά, επειδή το απαίτησαν οι «δανειστές».
Θυμήσου ότι αυτοί οι παππούδες που έδωσαν τη ζωή τους, δεν σου παρέδωσαν μόνο μια ελεύθερη χώρα, δεν πέθαναν μόνο για τη Δημοκρατία.
Πέθαναν και για τα ιδανικά και για την αξιοπρέπεια.
Είναι μεγάλο πράγμα ο άνθρωπος να έχει ιδανικά και αξιοπρέπεια.
Είναι μεγάλο πράγμα να σπάει την ασφάλειά του για να σφίξει το χέρι εκείνου που στον παρακάτω δρόμο πονάει. Κι ας μην πονέσει ποτέ ο ίδιος. Κι αν δεν πονέσει και ξέρει ότι δεν θα πονέσει, είναι ακόμη πιο γενναίο να κατεβείς στο δρόμο να σφίξεις το χέρι του πονεμένου.
Θυμήσου τα όνειρά σου.
Ξεκίνησες τη μάχη της ζωής για να είσαι με κλεισμένα αυτιά και μάτια; Με όνειρα που τα σβήνεις την αυγή για να μην τα θυμάσαι την επόμενη μέρα;
Μπορείς να βολεύεσαι με ό,τι λίγο σου δίνουν κάθε μέρα;
Μπορείς να βολεύεσαι με ό,τι παίρνουν από τα παιδιά και την πατρίδα σου;
Μπορείς να κλείνεις τ’ αυτιά, τα μάτια και τα να σβήνεις τα όνειρά σου;
Δεν θα σβήσεις όμως την πραγματικότητα…
Να στο ξαναφωνάξω, με όση δύναμη μπορεί να έχω, όχι στη φωνή, αλλά στην ψυχή μου.
Ε, κακομοίρη Έλληνα, αν ήξερες πόση δύναμη έχει ο άνθρωπος, δεν θα έκλεινες το παράθυρο να μην ακούς, να μη βλέπεις, να μη σκέφτεσαι να μην ονειρεύεσαι.
Ε, κακομοίρη Έλληνα, αν ήξερες πόσο σε φοβούνται, και τον άνθρωπο και την ιστορία του, τότε δεν θα απέφευγες να τους κοιτάς στα μάτια, δεν θα απέφευγες να υπερασπιστείς τα παιδιά και την πατρίδα σου.
Αν ήξερες τι δύναμή σου, δεν θα τους παραχωρούσες το δικαίωμα να ονειρεύεσαι…
Μην αργοπεθαίνεις, επειδή αδιαφορείς ή φοβάσαι. Το κατάλαβες ότι αυτός είναι ένας αργός θάνατος;
Το κακό δεν είναι ανίκητο. Έτσι σου είπαν ότι μοιάζει, σ’ εσένα τον ακίνητο…
Ε, κακομοίρη Έλληνα, δεν είναι μια θεατρική παράσταση η ζωή για να παρακολουθείς ως θεατής που χειροκροτεί ή αποδοκιμάζει, αλλά ενεργό ρόλο δεν έχει εκείνος, αλλά ο σκηνοθέτης.
Τους φοβάμαι τους αδιάφορους. Τους φοβάμαι γιατί κάνουν ότι δεν βλέπουν, κάνουν ότι δεν ακούν. Φοβούνται να ονειρευτούν. Φοβούνται να κινηθούν. Και δεν ακούν έτσι τις αλυσίδες που σέρνουν στα πόδια τους… Γιατί είναι ακίνητοι…