Η Ελλάδα και η Ευρώπη απο μακριά 


Του Μάκη Ανδρονόπουλου

Λένε για τον άνθρωπο της πόλης και του γραφείου πως αν απομακρυνθεί από κει και βρεθεί κοντά στη φύση, τη θάλασσα, το βουνό, χαλαρώνει και ανακτά μια φυσική ισορροπία που στον αστικό του βίο την έχει μέσα από εξουθενωτικούς καταναγκασμούς, κεκαλυμμένη βία, αλκοόλ, χάπια ή άλλες αστικές ψευδαισθήσεις, που συχνά εξαερώνονται και τον ρίχνουν στην κατάθλιψη. Έτσι ακριβώς, κι όταν από απομακρυνθείς από την Ελλάδα, χαλαρώνεις και η εικόνα της ξεκαθαρίζει, γίνεται πιο ευκρινής, και τα πράγματα παίρνουν την σωστή, την πραγματική τους διάσταση.

… Οι διανοούμενοι, αν υπάρχουν τέτοιοι, εξακολουθούν να παίζουν το παιγνίδι του συστήματος που τους τάισε και τους ταΐζει πλουσιοπάροχα, αναλύοντας παραλυτικά το αδιέξοδο και χτίζοντας μια νέα ασφυκτική φυλακή ενοχής για τον κόσμο. Οι πολιτικοί και τα κανάλια, όλων των αποχρώσεων, δεν αποτελούν πια διέξοδο σε τίποτα. Αυτό αφορά πλέον όλους, όλα τα κόμματα και το ξέρουμε. Οι κρατικοδίαιτοι επιχειρηματίες, χωρίς έμπνευση, περιμένουν στωικά  την ετυμηγορία  της τρόικας για τα απλήρωτα δάνειά τους (για να πάνε να φάνε τα λεφτά της Ελβετίας) και οι τραπεζίτες περιμένουν την αντικατάστασή τους με ξένους. Η πατρίδα μοιάζει να έχει τελειώσει …

Είναι όμως έτσι; Έχουμε πεθάνει σα χώρα; … χωρίς τράπεζες, χωρίς δικό μας ΟΤΕ, χωρίς δικά μας αεροδρόμια, με τα ξενοδοχεία μας να τα παίρνουν οι ξένοι, με 1,5 εκατ. άνεργους, χωρίς φάρμακα, με μια κυβέρνηση που εφαρμόζει τις εντολές των ξένων, καταχρεωμένοι ες αεί … Κάναμε λάθος που ψηφίσαμε τους άσχετους και καταστροφικούς του ΣΥΡΙΖΑ; Και μετά τι μας μένει; …η Χρυσή Αυγή; (…ή ο Κυριάκος;)…

Όχι! Όχι, τίποτε από όλα αυτά. Κατ΄ αρχήν, η πράξη της ψήφισης του ΣΥΡΙΖΑ ήταν λογική και καθαρτική. Η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ όχι μόνο καλλιέργησαν την διαφθορά και την διαπλοκή, αλλά έριξαν τη χώρα στα βράχια και  απέτυχαν να την σώσουν. Ήταν λοιπόν φυσικό, μόλις εξαντλήθηκε η φοροδοτική ικανότητα της μεσαίας τάξης, αυτή να επιδιώξει την διάσωσή της ανεβαίνοντας στο μόνο διαθέσιμο «όχημα» που ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ. Είχε δε μάλιστα την σοφία να μην του δώσει αυτοδυναμία (ΣΣ: και ευτυχώς, ομολογώ εκ των υστέρων, παρά τα αντίθετα που έγραφα από αντιδεξιό μένος), διότι, όπως αποδείχθηκε, οι άνθρωποι  είναι ένα μίγμα επικίνδυνων άσχετων, κρυφο-οπορτουνιστών  και ορισμένων προσώπων που καταφέρνουν μεν να εξελιχθούν, αλλά δεν αποτολμούν να πουν την πραγματική αλήθεια. Συμπέρασμα, η ανάδειξη του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία ήταν μια ιστορική διαδικασία ολοκλήρωσης της ολικής και οριστικής απαξίωσης του παλιού καθεστώτος, άσχετα εάν παραμένει το μόνο όχημα διεξόδου προς το παρόν. Αν πετύχει να μην διαλύσει ότι έχει απομείνει, αν πετύχει μια βαρβάτη διευθέτηση του χρέους (ΣΣ: χωρίς μακροχρόνια κηδεμονία από τον κ. Σόιμπλε) και αν στο συνέδριο του κόμματος ειπωθεί η πραγματική αλήθεια για τα εγκληματικά λάθη και τις παραλείψεις, αλλά και την τρέχουσα διαχειριστική αδυναμία, τότε, ίσως, ο ΣΥΡΙΖΑ περάσει πρώτος το νήμα προς το καινούργιο. Αν όχι, θα έχουμε πολιτικές εξελίξεις.

  

Η ΝΔ με Μεϊμαράκη θα μείνει στην καλύτερη περίπτωση εκεί  που είναι. Με Κυριάκο, λόγω ηλικίας και σχετικής τεχνικής επάρκειας, μπορεί να παίξει τον εποικοδομητικό ρόλο της αντιπολίτευσης. Βέβαια, η ελληνική δεξιά παραμένει αντιμέτωπη με ένα ιστορικό υπαρξιακό ζήτημα, την διπροσωπία της: την συντηρητική, θρησκόληπτη, ακροδεξιά, λαϊκιστική της πλευρά και την κοσμική, δημοκρατική, φιλελεύθερη ευρωπαϊκή από την άλλη. Μια διάσπαση ιδεολογικού χαρακτήρα, που θα απορροφούσε το μεγαλύτερο κομμάτι της αμήχανης ΧΑ (η οποία μόνο ως κόμμα-απειλή χρησιμεύει), στο συντηρητικό της κομμάτι της ΝΔ και η οποία θα απελευθέρωνε το ευρωφιλελεύθερο - μη φοβικό κομμάτι της δεξιάς θα είχε νόημα και ίσως θα μπορούσε να αποτελέσει τμήμα του επερχόμενου καινούργιου. Αν όμως, βγει ο Κυριάκος και οι καραμανλικοί  φύγουν από το κόμμα, τότε, θα είναι μια τυχοδιωκτική και άχρηστη διάσπαση.  Από τα υπόλοιπα κόμματα, το Ποτάμι έχει συγκεντρώσει ενδιαφέρουσες προσωπικότητες και διαθέτει ένα σύγχρονο λόγο. Αν καταφέρει να υπερβεί την διαπλοκική του διάσταση μπορεί να παίξει κεντρικό ρόλο. Τα άλλα κόμματα είναι ευκαιριακά.  

Η οικονομία έχει κολλήσει επικίνδυνα. Χρειάζεται να αναδειχθεί -μέσα από την απελευθέρωση των αγορών και την ουσιαστική και επαρκή εποπτεία τους από πραγματικά ανεξάρτητες αρχές- μια νέα ανταγωνιστική επιχειρηματική τάξη. Χρειάζεται να ανοίξει η οικονομία στους νέους, με νέους θεσμούς και διαδικασίες. Το σκανδαλωδώς επανιδιωτικοποιημένο  τραπεζικό σύστημα πρέπει να ελέγχεται συστηματικά. Η χώρα χρειάζεται επενδύσεις και με τα μηνύματα σύγχυσης που στέλνει η κυβέρνηση, δεν μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι.

Επί της ουσίας, εκείνο που μετράει είναι η αντοχή του κόσμου και η ταχύτητα και ο τρόπος με τον οποίο θα έρθει η ανάπτυξη.  Αν «σκάσει» ο κόσμος, είτε λόγω της αδυναμίας να ανταποκριθεί στους φόρους και στα δάνεια, είτε γιατί η ανάπτυξη αργήσει κι άλλο, τότε, η Ιστορία θα βγει στους δρόμους.

Όταν η Ιστορία βγαίνει παγανιά  

Ανεξάρτητα από τις εθνικές γκάφες του ΣΥΡΙΖΑ και παρά την συνθηκολόγησή του με την ευρωπαϊκή πραγματικότητα, το κόμμα αυτό παραμένει στην πρωτοπορία των ευρωπαϊκών εξελίξεων και αναμφίβολα άνοιξε δρόμους.

Οι εξελίξεις στην Ευρώπη είναι πολυδιάστατες και ραγδαίες. Εγκυμονούν το καλύτερο, αλλά και το αυγό του φιδιού. Ή θα υπάρξουν ευφυείς συμβιβασμοί από την πλευρά των ελίτ και των τραπεζών ή που η Ιστορία θα βγει στους δρόμους παγανιά. Κανείς δεν μπορεί να ξέρει αν αυτό θα συμβεί πρώτα στην Ελλάδα και θα επεκταθεί αμέσως σε όλη την Ευρώπη, ή θα συμβεί στη Γαλλία ή την Ιταλία. Αν συμβεί πάντως κάτι τέτοιο, αν έχουμε δηλαδή μια «ευρωπαϊκή άνοιξη», αυτή δεν θα μοιάζει ούτε με την αραβική, ούτε την ουκρανική, ούτε θα είναι τύπου Μάη του ’68. Έχω την αίσθηση ότι θα θυμίζει περισσότερο καταστάσεις που βιώθηκαν στην γαλλική επανάσταση, μόνο που σε αυτή την περίπτωση δεν θα είναι ο βασιλιάς ο εχθρός, αλλά οι τράπεζες. Οι τράπεζες, που συμβολίζουν την απαξίωση της δημοκρατίας και των θεσμών, που αποτελούν τον πολιορκητικό κριό του νεοφιλελευθερισμού και της συρρίκνωσης του κοινωνικού κράτους, που είναι οι έσχατοι θεματοφύλακες της φούσκας του μονεταρισμού... (ΣΣ: Η soft βία που εφαρμόζεται από το σύστημα παράγει ύφεση, ανεργία, ευρωσκεπτικισμό και φασισμό).      

Αν η Ιστορία βγει στους δρόμους της Ευρώπης παγανιά και δεν βρεθούν πολιτικοί με μυαλό να χειριστούν την κρίση και εμπλακούν οι φασίστες και το ΝΑΤΟ (είναι γνωστές οι ασκήσεις του Οργανισμού για την αποκατάσταση της τάξης) στην διευθέτησή της, τότε, θα τρέξει αίμα στα πλακόστρωτα.

Η ευρωπαϊκή ιντελιγκέντσια έχει συνείδηση της κατάστασης, το ίδιο και οι οικονομολόγοι. Στα πανεπιστήμια έχει συνειδητοποιηθεί η κοινωνική και πολιτισμική ζημιά που προκαλεί ο νεοφιλελευθερισμός. Οι πολιτικοί και οι τραπεζίτες δεν έχουν ιδέα τι συμβαίνει στην κοινωνία. Την συνείδηση της κατάστασης δεν την έχουν ούτε οι κυβερνήσεις των μεγάλων χωρών, κυρίως της Γερμανίας, αλλά και της Γαλλίας και της Βρετανίας. Ο Ρέντσι ξέρει τι συμβαίνει και ψάχνεται.

Η Ευρώπη, εβδομήντα χρόνια μετά τον πόλεμο, χρειάζεται μια ριζική αποκατάσταση των ισορροπιών τόσο των εσωτερικών της δυνάμεων, όσο και της πολιτικής ισχύος των χωρών. Χρειάζεται περισσότερη δημοκρατία, αποκατάσταση του κοινωνικού κράτους και των λειτουργιών του κράτους, γενναία αναδιανομή του εισοδήματος και εμβάθυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέσα από ένα νέο Σύνταγμα (ως κοινωνικό συμβόλαιο) και ένα χρονοδιάγραμμα πολιτικής ομοσπονδοποίησης.

Δυστυχώς, αυτά δεν γίνονται ούτε μόνο από πάνω, ούτε μόνο από κάτω. Οι ηγεσίες και από τις δύο πλευρές πρέπει να δείξουν ευφυΐα και καπατσοσύνη. Διαφορετικά θα μπλέξουμε άσχημα. Η νομοτελειακή πολιτική ολοκλήρωση της Ευρώπης δεν πρέπει να συντελεστεί ως αποτέλεσμα βίας, αλλά ως αποτέλεσμα πολιτικού ρεαλισμού.