Τι εγκυμονεί το νέο πολιτικό σκηνικό 

του Μάκη Ανδρονόπουλου

Σημαντικές πολιτικές διεργασίες διενεργούνται σε ολόκληρο το πολιτικό φάσμα, οι οποίες αναμένεται να δώσουν μια νέα εικόνα του πολιτικού χάρτη, χωρίς να είναι βέβαιο πως θα είναι και η οριστική, καθώς το πολιτικό σκηνικό των επόμενων εκλογών θα σχηματοποιηθεί το 2018, όταν δηλαδή θα αρχίσει να τρέχει ο πραγματικός χρόνος των εκλογών.

Δεν είναι μόνο τα «απαγορευτικό» των πιστωτών που έβγαλε ο Γερούν Ντάιζελμπλουμ, λέγοντας ότι ενδεχόμενες εκλογές στην Ελλάδα εντός του 2017, θα οδηγήσουν σε πολιτική αστάθεια, και πιθανότατα σε μεγαλύτερα δράματα από αυτά που ζήσαμε το πρώτο επτάμηνο της διακυβέρνησης Τσίπρα, είναι και ότι κυβέρνηση και αντιπολίτευση αντιλαμβάνονται πως το εκλογικό σώμα δεν θέλει διακινδύνευση της ομαλής ολοκλήρωσης του προγράμματος. Άλλωστε πρέπει να δούνε πρώτα πως θα διαμορφωθούν οι ευρωπαϊκές ισορροπίες μετά τις εκλογές στη Γαλλία και τη Γερμανία.

Διότι δεν είναι μόνο αυτό που είπε ο υπουργός Οικονομίας Δημ. Παπαδημητρίου, ότι δηλαδή θα βγούμε –και σωστά- στις αγορές το 2018 με την ολοκλήρωση του προγράμματος, είναι και η μάλλον επικείμενη αποχώρηση του ΔΝΤ από το πρόγραμμα και οι πιέσεις που θα ασκηθούν για πρόσθετα νέα μέτρα από τον ESM που θα αναλάβει το ρόλο του. Κάπου εκεί μέσα υπάρχει και η απειλή ενός δημοψηφίσματος από τον υπουργό Επικρατείας Αλ. Φλαμπουράρη, αφού η κυβέρνηση δεν μπορεί να ψηφίσει πρόσθετα μέτρα πέρα από τα προβλεπόμενα.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο έχουν ενεργοποιηθεί διεργασίες σε ολόκληρο το πολιτικό φάσμα με επίκεντρο τον ευρύ χώρο του κέντρου, δηλαδή, μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ.

Όπως αποκάλυψε η εφημερίδα «Πρώτο Θέμα», ο Αλέξης Τσίπρας σκέφτεται να αλλάξει τον Οκτώβριο-Νοέμβριο, μόλις δηλαδή ενεργοποιηθεί η συνταγματική δυνατότητα, τον εκλογικό νόμο της απλής αναλογικής που ψηφίστηκε με 179 ψήφους, ώστε να ψηφιστεί με 200 ψήφους και να ισχύσει αμέσως στις επόμενες εκλογές, με στόχο να προσελκύσει τα κόμματα του κεντρώου χώρου σε μια νέα κυβέρνηση με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ. Οι τρεις αλλαγές που επεξεργάζεται είναι να σπάσει τις μεγάλες περιφέρειες, όπως π.χ. τη Β’ Αθήνας, να καταργήσει τον σταυρό προτίμησης για τις ευρωεκλογές ή να κατεβάσει το όριο εισόδου στη Βουλή στο 2%. Πρόκειται για κίνηση ματ που μάλλον τελεί υπό παρασκηνιακή διαπραγμάτευση και δεν είναι άμοιρη των ζυμώσεων στον κεντρώο χώρο που θα δούμε παρακάτω. Πάντως, είναι πλέον σαφές ότι ο Τσίπρας είχε την προνοητικότητα να κρατήσει κρυφούς άσους για αργότερα όταν ψήφισε την απλή αναλογική, γεγονός που ενδέχεται να αποδειχθεί σε αποτελεσματική τακτική.

Η Νέα Δημοκρατία, με την κατά Κουβέλη «μηδενιστική αντιπολίτευσή» της, φαίνεται ότι κατανοεί πλέον πως η όλη στρατηγική της άμεσης διενέργειας εκλογών έχει καταρρεύσει. Το επισημοποίησε ο ευρωβουλευτής Γιώργος Κύρτσος, ο οποίος δήλωσε πως  η Νέα Δημοκρατία θα πρέπει να αφήσει χώρο στην κυβέρνηση, να ρίξει τους τόνους της αντιπολιτευτικής κριτικής, και να μην ζορίσει τα πράγματα για ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις το επόμενο διάστημα. Έτσι, ο Κυρ. Μητσοτάκης θα υποχρεωθεί να αλλάξει ριζικά την τακτική του και να επικεντρωθεί στην προγραμματική αντιπολίτευση εξειδικεύοντας τις πολιτικές του. Ταυτόχρονα έχει να αντιμετωπίσει τις εξελίξεις στο χώρο του κέντρου, στον οποίο αλίευε δημοσκοπική ισχύ, αλλά και τις φυγόκεντρες δυνάμεις από τα δεξιά του, που ενδέχεται να ενισχυθούν εάν το κατώφλι εισόδου στη Βουλή μειωθεί στο 2%.

Υπάρχει πάντα στο τραπέζι και η συγκρότηση ενός Εθνικού Μετώπου με ΛΑΟΣ-Μπαλτάκο και μια «καθαρή» Χρυσή Αυγή, εάν κάποια ηγετικά της μέλη θεωρηθούν στη δίκη μέλη εγκληματικής οργάνωσης. Σε αυτή την περίπτωση θα επιχειρηθεί η εσωτερική κάθαρση και η προσχώρηση σε ένα Μέτωπο στο πρότυπο του Εθνικού Μετώπου της Μαρίν Λεπέν. Εάν το σχέδιο ευοδωθεί, υπάρχουν εκτιμήσεις που ανεβάζουν την εκλογική του επιρροή στο 16%.  

 

Στο χώρο του κέντρου, η σύμπραξη του ΚΙΔΗΣΟ του Γιώργου Παπανδρέου με το ΠΑΣΟΚ και το φλερτ της Κίνησης των 3 (Διαμαντοπούλου, Φλωρίδης, Ραγκούσης) με το Ποτάμι μοιάζει σαν να χωρίστηκε ξαφνικά η ήρα από το στάρι. Αν και η κίνηση της Γεννηματά φαίνεται εκ πρώτης όψεως να δημιουργεί μια δυναμική, στην ουσία συγκέντρωσε όλη την τοξικότητα του χώρου, με τον Παπανδρέου και τον Βενιζέλο μαζί να θυμίζουν στο εκλογικό σώμα τα δεινά του. Με αυτό τον τρόπο η Φώφη μάζεψε όλη την ήρα του χώρου και αυτό θα διαπιστωθεί στις εκλογές. Αντίθετα, ο Στ. Θοδωράκης είχε στομάχι και στρατηγική, διότι η «Κίνηση των 3» όχι μόνο δεν εμπεριέχει τοξικότητα, αλλά οι μονάδες της διαφέτουν κύρος και σαφώς πιο φρέσκο λόγο. Το Ποτάμι τους ενθάρρυνε να προχωρήσουν και όλα δείχνουν πως υπάρχει σαφής πολιτική και αισθητική σύγκλιση που οδηγεί σε σύμπραξη. Έτσι, θα έχουμε το 2017 δύο ενώσεις στο κέντρο και μένει να δούμε πως θα κινηθεί ο Λεβέντης, ποιος θα τολμήσει να τον προσεγγίσει και εάν θα διατηρήσει την αυτονομία του.

Στο χώρο της πέραν του ΣΥΡΙΖΑ αριστεράς, το ενδιαφέρον είναι η αφανής κρίση του ΚΚΕ, όπου μετά την αποπομπή των 40 το 2012 πνέει τα λοίσθια με ισχυρές εσωτερικές εντάσεις, όχι μόνο στο κόμμα αλλά και στις οργανώσεις. Το μαθητικό και το σπουδαστικό που τροφοδοτούσαν το κόμμα με νέο αίμα είναι σε μαρασμό, ενώ ανάλογη είναι και η κατάσταση στο συνδικαλιστικό. Σημειώνεται ότι αναδεικνύεται σε πόλο έλξης ο Εργατικός Αγώνας που έχει συγκροτηθεί από διαγραφέντες και δυσαρεστημένους του κόμματος. Αν και οι ομάδες αυτές που συσπειρώνονται έχουν κριτική θέση απέναντι στη ΛΑΕ και τις άλλες κινήσεις του ευρύτερου χώρου, δεν αποκλείεται στην προοπτική της απλούστερης απλής, να συμπήξουν ένα κοινό εκλογικό μέτωπο.    

Ο πολιτικός χρόνος μέχρι το φθινόπωρο του 2018 είναι μακρύς και εξαιρετικά πυκνός, διότι πέρα από τα παραπάνω περιλαμβάνει και τη μείζονα μεταρρύθμιση που είναι η συνταγματική αναθεώρηση και η οποία θα παίξει καταλυτικό ρόλο στις εξελίξεις…