Η κατάρρευση είναι εδώ ......

Του Κώστα Στούπα

Η τελευταία  ευκαιρία να αποφύγει αυτή η χώρα τα χειρότερα ήταν κατά τη χρεοκοπία του 2010. Τότε η σύσταση μιας κυβέρνησης Εθνικής Σωτηρίας η οποία με σαρωτικές αλλαγές, θα μείωνε και θα εξορθολόγιζε το κράτος και το ασφαλιστικό σύστημα θα είχε αλλάξει ενδεχομένως τα δεδομένα.

Αντ’ αυτού πρυτάνευσε ο λαϊκισμός του λεφτά υπάρχουν, των Ζαππείων και της κατάργησης των μνημονίων με ένα άρθρο και ένα νόμο. Μοιραία η χώρα κινείται με μαθηματική ακρίβεια προς μια ολοσχερή κατάρρευση που θα μοιάζει με εκείνη των βαλκανικών σοβιετικών καθεστώτων.

Προχθές ένας φίλος της στήλης ο Constantine69 δημοσίευσε στο διάλογο το παρακάτω σχόλιο που αποτελεί αφορμή για το σημερινό άρθρο.

"K. Στούπα είστε ο μόνος αρθρογράφος που διαβάζω καθημερινώς. Όχι απαραίτητα γιατί συμφωνώ πάντα μαζί σας. Ένα χαρακτηριστικό των άρθρων σας είναι η (σχεδόν) διαρκής και έντονη απαισιοδοξία.

Σύμφωνα με αυτά, το ελληνικό κράτος θα έπρεπε να έχει καταρρεύσει εδώ και καιρό. Φτάσαμε πολύ κοντά τους τελευταίους μήνες, αλλά παρά ταύτα αυτό δεν έχει ακόμα συμβεί.

Όπως γράψατε, επίκειται φοροκαταιγίδα.

Μένει να φανεί η επίδρασή της. Όπως και η επίδραση του κρατικού "δεν πληρώνω" εν μέσω αυτού του περιβάλλοντος. Η πορεία εσόδων από το φθινόπωρο του παρόντος έτους μέχρι και τις αρχές του επομένου θα κρίνει αν πράγματι στο ελληνικό κράτος θα επέλθει η κατάρρευση που τόσα χρόνια προβλέπετε καθότι το παρόν μνημόνιο είναι εξόχως εμπροσθοβαρές.

Αν πιάσουμε καλοκαίρι, είναι σαφές πως η καταστροφή θα έχει αποφευχθεί. Υποθέτω πως τότε η απαισιοδοξία θα πρέπει να πέσει αρκετούς τόνους...".

Ποιος είπε πως την περίοδο της κατάρρευσης των σοβιετικών καθεστώτων ή της χρεοκοπίας της Αργεντινής το σύνολο της κοινωνίας υπέστη τα ίδια δεινά; Απλά στην δημοσιογραφική καταγραφή μιας κρίσης είθισται να προβάλλονται οι ακραίες περιπτώσεις που χαρακτηρίζουν την περίοδο.

Σε γενικές γραμμές οι απόψεις μου κλίνουν προς  την επικράτηση των αισιόδοξων σεναρίων. Οι παλιότεροι αναγνώστες των άρθρων το γνωρίζουν αυτό.  Οι προσδοκίες θα αρχίσουν να βελτιώνονται όταν μαζί με το ΣΥΡΙΖΑ που εκφράζει το σκληρό πυρήνα των αιτιών της ελληνικής χρεοκοπίας, αρχίσει η αποδρομή της κυρίαρχης κατά τη μεταπολίτευση αριστερής, παρασιτικής, πελατειακής κα κρατικοδίαιτης ιδεολογίας.  Πότε θα συμβεί αυτό; Πιθανότατα προσεχώς εντός του 2016 όταν οι συνθήκες της εν εξελίξει  κατάρρευσης εντείνουν το ήδη ασφυκτικό πλαίσιο διαβίωσης.

Ενίσταται ο φίλος αναγνώστης γιατί κατάρρευση ακούει και κατάρρευση δεν βλέπει.

Ύφεση έχουμε όταν χάνει ο γείτονας τη δουλειά του και κατάρρευση (κραχ) όταν την χάνουμε εμείς, έλεγε ένας Αμερικάνος πρόεδρος.

Η κατάρρευση  όμως είναι εδώ αρκεί να προσέξει κάποιος τι συμβαίνει γύρω μας και πως όλα αυτά αντί να αποκλιμακώνονται σε ένταση επιδεινώνονται.

Λαμβάνουν χώρα σταδιακά μέσω ενός μιθριδατισμού με μικρές δόσεις οι οποίες εθίζουν την κοινωνία στην εικόνα της χρεοκοπίας, και για αυτό οι διαφορές δεν προκαλούν εντυπώσεις ανάλογες.

Ας ορίσουμε κατά αρχήν τι σημαίνει κατάρρευση μιας οικονομίας και ενός κράτους.

α) Η οικονομία…

Κατάρρευση της οικονομίας σημαίνει  πολυετής ύφεση που οδηγεί σε αύξηση της ανεργίας και συνεχόμενη μείωση του εισοδήματος και του βιοτικού επιπέδου. Οι χώρες δεν είναι εταιρείες όταν χρεοκοπούν να εξαφανίζονται. Συνεχίζουν να υπάρχουν προσαρμοζόμενες στα νέα δεδομένα.

Κατάρρευση του κράτους σημαίνει η αδυναμία του να ανταποκριθεί στις συμβατικές υποχρεώσεις που έχει απέναντι στους πολίτες. Οι βασικές από αυτές είναι εθνική ασφάλεια, εσωτερική τάξη, παιδεία, υγεία και συντάξεις.

Κατάρρευση της οικονομίας

Η ελληνική οικονομία είναι σε ύφεση για 7 χρόνια εκτός μιας μικρής αναλαμπής τα τελευταία τρίμηνα του 2014. Οι πιο αισιόδοξες εκτιμήσεις θέλουν να συνεχίσει και το 2016 με ύφεση. Η εκτίμηση της στήλης είναι πως αν δεν αλλάξει η γραμμή πλεύσης της οικονομικής πολιτικής δεν υπάρχει πιθανότητα εξόδου.

Η Ελλάδα έχει την μεγαλύτερη ανεργία στην Ευρώπη με αυξητικές τάσεις και όχι το αντίθετο. Οι πλέον αισιόδοξες προβλέψεις δεν βλέπουν πως η ανεργία θα μπορέσει να μειωθεί σε φυσιολογικά επίπεδα πριν περάσουν 10-20 χρόνια. Όσο χρειάστηκαν δηλαδή οι πρώην σοβιετικές οικονομίες που πήγαν καλά στη συνέχεια όπως π.χ. η Πολωνία, η Τσεχία κλπ.

Περί τις 200 με 300 χιλιάδες Έλληνες με καλές επιστημονικές και επαγγελματικές ειδικεύσεις έχουν εγκαταλείψει τη χώρα τα τελευταία χρόνια. Αν το εργατικό δυναμικό είναι 5 εκατ., οι 300 χιλιάδες αντιπροσωπεύουν 6% του εργατικού δυναμικού, το 20% των ανέργων αν αυτοί είναι 1,5 εκατ.

Μην νομίζετε πως όλοι οι πολίτες των σοβιετικών χωρών τις εγκατέλειψαν μετά την κατάρρευση. Με την επιδείνωση της κατάστασης τους ειδικευμένους θα ακολουθήσουν οι ανειδίκευτοι εργαζόμενοι, αλλά εκεί ο ανταγωνισμός είναι μεγάλος από τις εξωευρωπαϊκές μεταναστευτικές ροές. Ο ανταγωνισμός για τις ίδιες ανειδίκευτες θέσεις εργασίας με τριτοκοσμικούς παρίες σε ξένες χώρες δεν απέχει πολύ αν δεν λαμβάνει ήδη χώρα. Η κατάσταση έχει αλλάξει από την εποχή που οι ανατολικοευρωπαίοι ανειδίκευτοι αναζητούσαν μια καλύτερη τύχη στη Δύση.

Από το καλοκαίρι έχουμε capital controls  που έχουν επιδεινώσει τις συνθήκες στην οικονομία και αυτό τώρα αρχίζει να φαίνεται, ενώ αναμένεται να κορυφωθεί στο πρώτο εξάμηνο του 2016.

Οι Έλληνες έχουν αποσύρει περί τα 120 δισ. ευρώ καταθέσεις και δεν υπάρχουν ενδείξεις πως προτίθενται να τις επαναφέρουν.

Οι τράπεζες ανακεφαλαιοποιούνται για τέταρτη φορά μέσα σε 7 χρόνια και πάνω από 60 δισ.  ευρώ φαίνεται πως έχουν πέσει σε "μαύρη τρύπα".

Οι ελληνικές επιχειρήσεις συνεχίζουν να φεύγουν από τη χώρα. Όλες οι μεγάλες επιχειρήσεις έχουν μεταφέρει τις βασικές δραστηριότητες στο εξωτερικό και είναι έτοιμες να μεταφέρουν όλες τις δραστηριότητες  σε ημέρες.

Η ελληνική οικονομία ουσιαστικά έχει καταρρεύσει.  Η εκτίναξη της ανεργίας από το 1,5 στα 2 εκατ. ποσοτικά μόνο θα επιδεινώσει την κατάσταση

Το ερώτημα δεν είναι αν θα καταρρεύσει αλλά πόσο θα παραμείνει σε αυτήν την κατάσταση;

β) Το κράτος...

Τα κρατικά έσοδα στο 9μηνο είναι εκτός στόχων κατά 4,5 δισ. ευρώ και πάνω από 2 δισ. σε σχέση με τους προσφάτως αναπροσαρμοσμένους στόχους.

Το κράτος το 2015 ουσιαστικά έχει κηρύξει στάση πληρωμών προς τον ιδιωτικό τομέα, περιορίζοντας τις δαπάνες του μόνο στην καταβολή μισθών και συντάξεων εν μέσω μειώσεων προκειμένου να αντεπεξέλθει.

Τι σημαίνει αυτό;

Ένα καλό παράδειγμα είναι η υγεία. Αν έχετε πάει σε ελληνικό νοσοκομείο τον τελευταίο καιρό θα έχει διαπιστώσει πως πλέον σε αρκετά δεν υπάρχουν σεντόνια και φάρμακα καθώς το κράτος δεν πληρώνει τις φαρμακοβιομηχανίες και τους άλλους προμηθευτές.

Στην παιδεία, την αστυνομία κλπ τα πράγματα δεν είναι καλύτερα.

Το κράτος έχει στραγγίξει όλα τα ταμειακά διαθέσιμα φορέων του δημοσίου και ελπίζει πως με την καταβολή κάποιας δόσης θα καταφέρει να συνεχίσει να πληρώνει μισθούς και συντάξεις ως έχουν για μερικούς μήνες ακόμη.

Τους τελευταίους μήνες για να πληρώσει συντάξεις έχει βάλει χέρι στο Ταμείο Αλληλεγγύης γενεών.

Όταν από το 2010 και μετά από τη στήλη αυτή κάναμε λόγω για συντάξεις Βουλγαρίας του επιπέδου των 300 ευρώ, κατηγορούμασταν για τρομολαγνεία. Τώρα η ίδια η πλέον αντιμνημονιακή κυβέρνηση έχει αρχίσει να μιλά για συντάξεις των 380 ευρώ. Καθώς οι αριθμοί είναι άτεγκτοι είναι θέμα χρόνου να μιλήσουν και για συντάξεις κάτω των 300 ευρώ.

Ουσιαστικά δηλαδή η κατάρρευση είναι παρούσα και σε μεγάλο βαθμό έχει συντελεστεί. Σε καμιά περίπτωση δεν θα υπάρξει ένα πρωί που το κράτος δεν θα καταβάλει ολοσχερώς μισθούς και συντάξεις καθώς τα έσοδα παρουσιάζουν φθίνουσα πορεία όχι ολοσχερή εξαφάνιση.

Η εικόνα της κατάρρευσης...

Αν η παρακάτω εικόνα, ρεπορτάζ το οποίο δημοσιεύτηκε πριν λίγες μέρες δεν περιγράφει συνθήκες κατάρρευσης τότε τι περιγράφει;

"ΠΟΕΔΗΝ: Οι επιπτώσεις στις παρεχόμενες υπηρεσίες, σύμφωνα με την ΠΟΕΔΗΝ, είναι εμφανείς. "Κινδυνεύουν ανθρώπινες ζωές. Τα νοσοκομεία δεν διαθέτουν υγειονομικό υλικό, φάρμακα, υλικά διατροφής και άλλα είδη απαραίτητα για την ασφαλή λειτουργία τους. Αναστέλλονται χειρουργεία ελλείψει χειρουργικών υλικών. Δεν διαθέτουν γάντια, γάζες, σύριγγες, βαμβάκι κ.λπ.. Εφημερεύουν και βγαίνουν στη γύρα σε κοντινά νοσοκομεία για δανεικά υλικά. Δεν είναι σε θέση να προμηθευτούν πετρέλαιο θέρμανσης ενόψει του χειμώνα. Υποβαθμίζεται η ποιότητα του φαγητού των ασθενών".

Τα παραπάνω, σύμφωνα με την ΠΟΙΕΔΗΝ, συνθέτουν μια "εφιαλτική εικόνα" για τα νοσοκομεία, τα οποία τους οκτώ πρώτους μήνες του έτους έλαβαν το 31,2% της προβλεπόμενης κρατικής χρηματοδότησης, δηλαδή 400 εκατ. ευρώ, από το 1,350 δισ. ευρώ που προβλέπει ο Προϋπολογισμός του 2015...".